تواضع و آثار آن، ص: 312

رسيد از دست محبوبی به دستم

كه از بوی دلآويز تو مستم

ولكن مدتی با گل نشستم

وگرنه من همان خاكم كه هستم «1» بر محور همين مطالب كتابی به نام معاشرت نوشتم، چه كسی شعر را بخواند؟

كجا و برای چه كسی بخواند.

سؤال دوزخ از گناهكاران

به خدا اين مسأله بسيار مهم است در سوره ملك، كه مأموران دوزخ به دوزخيان می گويد چرا به جهنم آمديد؟ می گويند: به خاطر نفهميدن، اگر ما فهميده بوديم مانند اميرالمؤمنين عليه السلام، امام حسين عليه السلام، سلمان، مقداد و عمّار در بهشت بوديم.

آنها فهميده بودند كه مملوك هستند، سينه سپر نكردند، شصت سال پيشانی خود را در خانه اين مالك روی خاك گذاشتند و گفتند: «سبحان ربی الاعلی و بحمده»، گفتند: «يا لطيف ارحم عبدك الضعيف»، با ادب در مقابل حق ايستادند به خاطر فهمشان گفتند:

______________________________
(1)- ملك الشعرای بهار.