تواضع و آثار آن، ص: 171
«لنالته رجال من هؤلاء»
مردم ايران آن دين را از آن منطقه دور، به دست خواهند آورد و به اين دين پايبند خواهند شد.
يك بار ديگر فرمايش نورانی پيامبر صلی الله عليه و آله را دقت كنيد. فرزندان ايران، اگر دين به ستاره ثريا گره خورده باشد، آن دين را به دست می آورند؛ يعنی حالت صعود و رفتن به سوی ارزش ها، به قدری عاشق فضائل و درستی ها و كمالات هستند كه سختی راه را برای خودشان هموار كرده و اين سربالايی را می روند و دين را از ثريا می گيرند و به آن عمل می كنند.
كسی كه متواضع است طبق آيه، دين دارد. كسی كه در برابر خدا و مردم مؤمن فروتن است، ايمان دارد و مورد محبّت خدا است و خدا او را دوست دارد.
تواضع اميرالمؤمنين عليه السلام در برابر خداوند
و اما روايت: من نمی دانم ارزش تواضع تا چه حدّی است و كاربرد فروتنی در برابر پروردگار تا چه اندازه است كه:
«قال اميرالمؤمنين عند موته»
وقتی اميرالمؤمنين عليه السلام عرق مرگ بر پيشانی او نشسته بود؛ يعنی تمام آثار مرگ آشكار بود،
«عليك بالتواضع فانّه من أعظم العبادة» «1» ای مردم مؤمن! بر شما باد به فروتنی و تواضع، زيرا تواضع بالاترين عبادت است.
آن وقت در پيشگاه پروردگار، حدّ تواضع اميرالمؤمنين عليه السلام را مشاهده می كنيد، كه هر شب جمعه تا آخر عمر، در دعای كميل اعلان صادقانه می كرد،
______________________________ (1)- مستدرك الوسائل: 11/ 296، حديث 3079؛ نَهْجُ الْبَلَاغَةِ؛ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام فِي وَصِيَّتِهِ عِنْدَ مَوْتِهِ عَلَيْكَ بِالتَّوَاضُعِ فَإِنَّهُ مِنْ أَعْظَمِ الْعِبَادَة.»
