تواضع و آثار آن، ص: 411
چند روز بعد به شيخ گفت: آقا فرمودند: اگر بخواهی از تو راضی شوم، يك رساله در دست می گيری و از آيت الله بودن و اين مقام ها بيرون می آيی، به روستاها می روی و برای شيعيان ناآگاه ما مسأله فقهی می گويی. يك مدتی اين عمل را انجام بده، تا ما از تو راضی شويم و روی آن كلمه خط بكش.
قوم و خويشان به محمد بن مسلم گفتند: تو داری آبروی ما را می بری، ما در جامعه، عظمتی و شخصيتی داريم، گفت: من به آبروی شما كاری ندارم، امام به من امر فرموده است تواضع كن.
توجه امام عصر عليه السلام به شيعيان
امامان نگران ما شيعيان هستند. وجود مبارك امام عصر عليه السلام نگران ما است كه در ايمان، عمل و اخلاق ما خدشه ای وجود نداشته باشد، غصّه می خورد و رنج می كشد. خداوند متعال نمی خواهد ما عيب و نقص داشته باشيم، تمام عباداتی كه بر ما واجب كرده اند، به خاطر اين بوده كه رذائل اخلاقی ما را در دنيا معالجه كنند يا نگذارند كه ما دچار آن شويم، نماز برای چيست؟ برای اينكه يك پولدار، وكيل، وزير و رئيس جمهور، در هر ركعت دو مرتبه بهترين عضو بدن را روی خاك می گذارد، كه اگر متكبر هستيم، علاج بشود، نماز باعث می شود متكبّر نشويم.
اگر نماز كبر ما را علاج نمی كند، معلوم می شود نماز عيب دارد. انفاق، معالجه كننده بخل است، انكسار و تواضع زمينه رشد حقايق در وجود انسان است.
عظمت و بزرگواری مقدس اردبيلی
«1»تواضع زيبايی را نقل می كنم، بسيار زيبا است. مرجعيت شيعه به وجود مبارك مقدّس اردبيلی رسيده بود، شخصی مشكلی داشت، مقدّس اردبيلی از نجف به شاه طهماسب صفوی كه از شاهان قدرتمند اين طايفه بوده، نامه ای نوشت، شاه
______________________________ (1)- مجموعه آثار شهيد مطهری: جلد 20، آشنايی با علوم اسلامی (فقه). احمد بن محمد اردبيلی، معروف به مقدس اردبيلی ضرب المثل زهد و تقواست و در عين حال از محققان فقهای شيعه است. محقق اردبيلی در نجف سكنی گزيد. معاصر صفويه است. گويند شاه عباس اصرار داشت كه به اصفهان بيايد، حاضر نشد.
امتناع مقدس اردبيلی از آمدن به ايران سبب شد كه حوزه نجف به عنوان مركز ديگر در مقابل حوزه اصفهان احيا شود. مقدس اردبيلی در سال 993 در نجف درگذشته است.
كتاب فقهی معروف او يكی شرح ارشاد است و ديگری آيات الاحكام. نظرات دقيق او مورد توجه فقهاست.
