تواضع و آثار آن، ص: 21

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

روزگار، مخلوق پروردگار عالم است و كسی از ابتدا و انتهای آن خبر ندارد، هيچ بخشی از روزگار برتر و مفيدتر از ماه مبارك رمضان نيست. در دعاها و روايات، بخصوص از وجود مبارك رسول خدا صلی الله عليه و آله كه عالم به همه حقايق بودند، روايت شده، كه ماه مبارك رمضان «افضل الشهور» «1» است؛ يعنی هيچ زمان و فرصتی بالاتر از ماه مبارك رمضان نيست. به دو علت ماه رمضان بر همه زمان ها برتر می باشد، كه هر دو علت، در قرآن كريم بيان شده است. علت اول را خداوند در قرآن بيان می كند، كه اين فرصت خاص و زمان ويژه، زمانِ نزول قرآن مجيد می باشد.

زمان نزول قرآن

البته ما نمی دانيم نزول كل قرآن در چه زمانی بوده است. چون قبل از اينكه انسان آفريده شود، نظام خلقت، با محاسبه دقيق برپا شد و از همان زمان برپا شدن اين نظام، پروردگار عالم دوازده ماه قمری را تقسيم در زمان كرده و نظم داده است،

«إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِي كِتابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ

______________________________
(1)- وسائل الشيعة: 10/ 313، باب 18، باب تأكد استحباب الاجتهاد، حديث 13494؛ «عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عليه السلام قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله عليه و آله خَطَبَنَا ذَاتَ يَوْمٍ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّيَالِي وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَی ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ.»