تواضع و آثار آن، ص: 406

اين حق، لازم است، كه خدا بر عهده پدر قرار داده است، پدر در قيامت بايد پاسخگو باشد.

1- نام نيك

حقّ اول اين است كه نام نيكو برای فرزندش انتخاب نمايد. از نام هايی كه معنای خوبی ندارد، از نام هايی كه نور ندارد، از نام هايی كه نام حيوانات و ستمگران تاريخ است، پرهيز نمايد. نامی انتخاب كند كه هم برای پدر و فرزند يادآور انسان ها، و جريان های مثبت حيات آن انسان ها باشد.

2- تربيت صحيح

بر پدر واجب است اولاد خود را مؤدّب به آداب انسانی تربيت كند. البته در گرو اين است كه خود پدر منش و روش او آداب انسانی باشد؛ يعنی هنگامی كه برای فرزند بيان می كند، فرزند آن آداب را در پدر ببيند. تضادّ برای او به وجود نيايد كه اين حرف های خوبی كه پدر می زند چرا در خود او نيست.

3- تعليم قرآن

«1» حقّ ديگر «أن يعلّمه القرآن» زمينه آگاهی به قرآن را برای فرزند خود آماده و فراهم كند، اگر خود انسان قرآن می داند، بايد آن را به اولاد خود انتقال دهد، و اما اگر نمی تواند قرآن بخواند بايد فرزند خود را به مراكز قرآنی بفرستد. البته تشويق، ترغيب، جايزه و معلّم با محبّت لازم است. تجربه شده است كه اين امور جواب خوبی می دهد.

پس بر پدران و بر خانواده لازم است كه موارد حسنات اخلاقی بخصوص تواضع را در اولاد خود تقويت كنند. بعد از اينكه اولاد به سن بلوغ رسيد و توانست

______________________________
(1)- الكافی: 2/ 603، باب فَضْلِ حَامِلِ الْقُرْآن، حديث 3؛ «وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ صَاحِبَهُ فِي صُورَةِ شَابٍّ جَمِيلٍ شَاحِبِ اللَّوْنِ فَيَقُولُ لَهُ الْقُرْآنُ أَنَا الَّذِي كُنْتُ أَسْهَرْتُ لَيْلَكَ وَ أَظْمَأْتُ هَوَاجِرَكَ وَ أَجْفَفْتُ رِيقَكَ وَ أَسَلْتُ دَمْعَتَكَ أَؤُولُ مَعَكَ حَيْثُمَا أُلْتَ وَ كُلُّ تَاجِرٍ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَتِهِ وَ أَنَا الْيَوْمَ لَكَ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ كُلِّ تَاجِرٍ وَ سَيَأْتِيكَ كَرَامَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَبْشِرْ فَيُؤْتَی بِتَاجٍ فَيُوضَعُ عَلَی رَأْسِهِ وَ يُعْطَی الْأَمَانَ بِيَمِينِهِ وَ الْخُلْدَ فِي الْجِنَانِ بِيَسَارِهِ وَ يُكْسَی حُلَّتَيْنِ ثُمَّ يُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ ارْقَهْ فَكُلَّمَا قَرَأَ آيَةً صَعِدَ دَرَجَةً وَ يُكْسَی أَبَوَاهُ حُلَّتَيْنِ إِنْ كَانَا مُؤْمِنَيْنِ ثُمَّ يُقَالُ لَهُمَا هَذَا لِمَا عَلَّمْتُمَاهُ الْقُرْآنَ.» و نيز در الكافی: 2/ 607؛ «الصَّبَّاحِ بْنِ سَيَابَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ مَنْ شُدِّدَ عَلَيْهِ فِي الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ أَجْرَانِ وَ مَنْ يُسِّرَ عَلَيْهِ كَانَ مَعَ الْأَوَّلِينَ.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ لَايَمُوتَ حَتَّی يَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ أَوْ يَكُونَ فِي تَعْلِيمِهِ.»