تواضع و آثار آن، ص: 181

نكن، مواظب باش كه در چاه تاريك منيّت و غرور نيفتی. به مال مردم هم احترام بگذار، با مال و آبروی مردم بازی نكن. بنابراين تواضع به نظر امام صادق عليه السلام يك مزرعه ملكوتی و الهی است، كه يك شجره طيّبه اين باغ و مزرعه، كشتزار خشوع است.

شما در قرآن مجيد به آيات كتاب الهی دقت كنيد، كلمه «هُزُواً» در قرآن زياد آمده است. در آيات مربوط به قيامت هم آمده است كه گروهی در قيامت برای ابد محكوم به عذاب اليم هستند، علت آن هم اين است كه دين خدا را به بازيگری گرفتند. هيچ حقيقتی را نبايد به بازی گرفت. هيچ كسی را در چارچوب انسانيت و آثار انسانيت نبايد به بازی گرفت، به بازی گرفتن دين، رأی، مال و پرونده مردم، حرام و گناه كبيره است.

پيغمبر صلی الله عليه و آله را با چوب و سنگ می زدند، در حدّی كه به نظر خودشان نابود شود، كتك می زدند، دندان و پيشانی او را می شكستند، يارانش را تبعيد می كردند، اما در تمام اين حوادث می گفت:

«اللهم اهد قومی فانّهم لايعلمون» «1» خدايا مردم آگاه نيستند كه اين كارها را انجام می دهند. آنها را هدايت كن. برای مردم و دشمنان دعا می كرد. برای كسانی كه او را كتك می زدند و يارانش را تبعيد می كردند دعا می كرد.

سزای مسخره كردن مردم

شخصی پشت سر پيغمبر صلی الله عليه و آله شروع به مسخره كردن نمود، عليه پيغمبر بازيگری می كرد، «رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» است كه تبعيد كننده يارانش را دعا می كرد، شكنندگان دندان و پيشانی خود را دعا می كرد، قاتل عموی خود را بخشيد، اما

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 35/ 177، باب 3؛ «وَ ذَلِكَ أَنَّ النَّبِيَّ صلی الله عليه و آله ضُرِبَ بِحَرْبَةٍ فِي خَدِّهِ يَوْمَ حُنَيْنٍ فَسَقَطَ إِلَی الْأَرْضِ ثُمَّ قَامَ وَ قَدِ انْكَسَرَتْ رَبَاعِيَتُهُ وَ الدَّمُ يَسِيلُ عَلَی حُرِّ وَجْهِهِ فَمَسَحَ وَجْهَهُ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ اهْدِ قَوْمِي فَإِنَّهُمْ لَايَعْلَمُونَ.»

بحار الأنوار: 20/ 117، باب 12، غزوة أحد؛ «وَ كَانَ النَّبِيُّ صلی الله عليه و آله يَرْمِي وَ يَقُولُ اللَّهُمَّ اهْدِ قَوْمِي فَإِنَّهُمْ لَايَعْلَمُون.»