تواضع و آثار آن، ص: 363
كارهايی كه من انجام می دهم به امر خدا می كنم، كلمه «خفض» يعنی نهايت فروتنی.
تواضع در برابر پدر و مادر
لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» «1»
وظيفه ماست كه نسبت به مردم مؤمن تواضع كنيم، تواضع همراه با محبت و مهر و عاطفه.
هنگامی كه انسان به مقام و يا موقعيت شغلی مناسب می رسد مثلًا نماينده، وزير، رئيس، دكتر، مهندس و تاجر می شود وقتی به عيادت پدر و مادر خود می رود متواضع باشد و خاكسار آنها باشد، تكبر موجب نشود كه به پدر و مادر خود بی احترامی كند و آنها را فراموش كند.
«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ» «2»
خيلی عجيب است، آن امری كه به پيامبر شده، بسيار خفيفتر از آن امری است كه به بچه ها نسبت به پدر و مادر كرده است، اين امر خيلی سنگين تر است. آنجا به پيغمبر صلی الله عليه و آله فرمود:
«وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» «3»
اما در اينجا می فرمايد:
«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ»
در كمال ذليلی و خواری در مقابل پدر و مادر قرار بگير.
عاطفه بايد در وجود تو موج بزند:
«وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما»
______________________________ (1)- احزاب (33): 21؛ «يقيناً برای شما در [روش و رفتار] پيامبر خدا الگوی نيكويی است.»
(2)- اسراء (17): 24؛ «و برای هر دو از روی مهر و محبت، بال فروتنی فرود آر و بگو: پروردگارا! آنان را به پاس آنكه مرا در كودكی تربيت كردند، مورد رحمت قرار ده.»
(3)- شعراء (26): 215؛ «و پر و بال [فروتنی و تواضع ] خود را برای مؤمنانی كه از تو پيروی می كنند بگستر.»
