عقل: محرم راز ملكوت، ص: 261

زيرا اجر آن را خداوند در روز قيامت به تو خواهد داد. [10]

اين وارستگی از دنياست. كسی كه خود را شيعه موسی بن جعفر، عليه السلام، می داند بايد با خود بيانديشد كه خداوند 200 يا 300 تن گندم به من داده است. آفتاب و زمين و برف و آب و گندمش كه از خدا بوده، من تنها آن را كاشته و از آن مراقبت كرده ام، پس چرا زكاتش را ندهم؟ پس، كسی كه می گويد پايم برای اين كار پيش نمی رود و نمی توانم، دوستی دنيا را بر دوستی با خدا ترجيح داده است. كجای وجود اين انسان از قرآن اثر گرفته و او چگونه ادعا می كند شيعه موسی بن جعفر است؟

انسان مؤمن بايد همه وجودش از قرآن اثر بردارد. اين هم به دست نمی آيد مگر اين كه انسان اين اثربرداری را با تمرين و تامل در خود تقويت كند. يعنی وقتی آيه زكات را شنيد به آن عمل كند. بدين ترتيب، پرداخت زكات سال آينده برای او آسان می شود و پرداخت زكات سال سوم آسان تر.

انسان نفس خود را به هر طرف كه سوق بدهد در همان جهت باقی خواهد ماند، اما خدا نكند نفس مهار خود را به گردن آدمی بيندازد و او به انسان جهت بدهد. زيرا نفس به آسانی انسان را به بخل و حرص و رابطه نامشروع و قمار و شراب می كشد و به دام می اندازد. به قول شاعر:

مالكان نفس و نفس مالكان

مردم، به طور كلی، بر دو دسته اند: يا اختيار مجموعه وجودی نفس خود را در دست دارند و به تعبير گذشتگان «مالك نفس» هستند، يا اين كه نفس اختيار آن ها را در دست دارد كه «مملوك نفس» تلقی می شوند. [12]

بيچاره ترين مردم همين گروه هستند كه مملوك نفس اند. [13]