عقل: محرم راز ملكوت، ص: 186

متوجه شد كه هر انسانی تا قيامت دچار اين طلبكارها هست. خواه اين فرد مؤمن و ديندار باشد و خواه نباشد. زيرا خداوند متعال انسان را آفريده و در محاصره اين هشت طلبكار قرار داده است. در نتيجه، برخورد آدمی با اين طلبكارها بايد به گونه ای باشد كه در دنيا و آخرت، و در زندگی امروز و فردا گرفتار و اسير نشود و به مشكل برنخورد.

امام فرمودند: طلبكار اول من خداست. او مرا آفريده و مالك و ربّ و رزّاق من است و، ازاين رو، بر من حق عبوديت و بندگی دارد. حق دارد از من عمل به واجبات و فرائض را بخواهد. [2]

آيا از عمل به فرائض سودی به خدا می رسد؟

سوال مهم اين قسمت همين است: آيا اگر كسی حق طلبكاری را بپردازد، به آن طلبكار سودی می رسد يا خير؟ يا اگر حق اين طلبكار را ادا نكند، زيان و ضرری متوجه اين طلبكار می شود؟ بايد ديد در اين باره اوليای خدا چه می فرمايند.

وجود مبارك امير المؤمنين، عليه السلام، خطبه ای دارند كه، بی اغراق، از زيباترين و بهترين و پرمعناترين خطبه های دوره عمرشان است. [3] به واقع، نمی توان از زمان حضرت تاكنون چند نفر از علما، حكما، دانشمندان، و عارفان اين خطبه را تفسير كرده و شرح داده اند. زيرا شرحش نيز خيلی مبسوط و گسترده است. تعدادی از اين شروح را خودم ديده ام و دو نفر را نيز در قم و تهران می شناختم كه اين خطبه را به شعر درآورده بودند. [4]

در اين خطبه، امير المؤمنين قريب به نود ويژگی برای اهل تقوا بر شمرده اند و اهل تقوا را با خصوصياتشان معرفی كرده اند كه هم زيبا و هم شگفتی آفرين است.

پيش از انقلاب، من نزديك هفت سال، و هر سال سی شب ماه مبارك