عقل: محرم راز ملكوت، ص: 219

يعنی تمام برنامه های شما عين ظلم و تجاوز، و خلاف عدالت بود.

عدل حق است، مانند حق بودن گزاره دو ضرب در دو می شود چهار.

اگر بگوييم می شود 11 يا می شود 3 ناحق گفته ايم. همه اين ضرب ها بجز اولی باطلند.

حقايقی كه قرآن از آن ها سخن می گويد

چنان كه در گفتارهای پيش آورديم، قرآن در آيات 151- 152 سوره انعام چند موضوع را عنوان كرد كه هر عاقلی حق بودن آن ها را درك می كند.

يعنی كسی كه در باطن خود آن ها را تحليل می كند بر حق بودنشان صحه می گذارد. پنج موضوع را در آيه 151 بررسی كرديم و از چهار موضوع موجود در آيه 152 به موضوع نخست پرداختيم كه درباره مال يتيم بود. اما موضوع دوم:

«و أوفوا الكيل و الميزان بالقسط لا يكلف نفسا الا وسعها».

و پيمانه و ترازو را براساس عدالت و انصاف كامل و تمام بدهيد.

رعايت عدالت و انصاف در خريد و فروش

روی سخن قرآن در اين فراز از آيه با كاسب ها، قپان دارها، همه كسانی كه جنس كشيدنی و كيلی دارند. پمب بنزينی ها، به آن ها كه حمل گازوئيل و نفت و بنزين و ساير مواد را بر عهده دارند است. يعنی هر گاه جنسی به مردم می دهيد، ترازوهايتان را پر بگيريد و دقيق باشيد كه كم نباشد؛ يعنی با ترازو بازی نكيند تا كسی كه يك كيلو جنس خريده تنها صاحب نهصد گرمش باشد؛ يعنی در روز روشن صد گرم از مال مردم را ندزديد، زيرا اين نوع دزدی از دزدی شبانه نيز بدتر است.

دزدی كه شبانه و در تاريكی به در خانه ای كليد می اندازد يا از ديوار مردم بالا می رود، در تاريكی می آيد و در تاريكی نيز می رود؛ اما كاسبی