عقل: محرم راز ملكوت، ص: 211

طولی نمی كشد كه تمام موجودات می ميرند. برای اين كه دائما در كره زمين به واسطه روشن شدن آتش، سوختن نفت و ... سم های مختلف وارد هوا می شود، حيوانات زهردار مأمورند سموم هوا را بگيرند، هم برای خودشان اسلحه دفاعی درست می كنند و هم هوا را پاك كنند تا موجودات ديگر هوای سالم برای تنفس داشته باشند. پس، عقرب و مار هم سر جای خودشان هستند. اين معنی واقعی عدالت است.

درستی عدالت مانند درستی ساده ترين حساب های رياضيات است. اگر به عدالت موجود در نظام هستی دست بخورد، خيمه حيات برچيده می شود. اگر در نسبت آب و خشكی در كره زمين تغييری ايجاد شود، هيچ موجودی قادر به ادامه حيات نيست. اگر كوه ها به اين شكل بر روی زمين استوار نبودند، زمين تعادل خود را از دست می داد و بشر لحظه ای راحت نبود. اين معنی عدالت است.

آدمی را بتر از علت نادانی نيست [4]

نادان به كسی می گويند كه عقلش تعطيل و فكرش ناكارآمد است. معلوم نيست چرا بعضی ها بی فكر بار می آيند؛ يعنی فقط با چشمشان به عالم نگاه می كنند نه با عقلشان. كسانی كه به عالم نگاه می كنند و در پس نگاهشان انديشه می كنند، حق بودن هر حقيقتی را درك می كنند. مانند كسانی كه در احوالات حيوانات، خشكی ها، و درياها مطالعه می كنند.

زيرا مطالعه انسان را وادار به تعقل و تفكر می كند و نمی گذارد انسان نادان بماند. يكی از سفارشات مهم قرآن با ديده تدبر و تعقل به دنيا نگاه كردن است. خداوند در آيات مختلف بر اين معنا تاكيد می كند:

«سنريهم آياتنا فی الآفاق و فی أنفسهم حتی يتبين لهم أنه الحق أو لم يكف بربك أنه علی كل شئ شهيد». [4]

به زودی نشانه های خود را در كرانه ها و اطراف جهان و در نفوس