تواضع و آثار آن، ص: 391

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

تواضع برای خدا و نسبت به عباد خدا، عبادت است و بلكه ريشه عبادات و خيرات است. تواضع كليد شگفت آوری است كه با اين كليد می توان همه درهای رحمت خدا، فضل، احسان و فيوضات خدا را به روی خود باز كرد.

برای اينكه معنای تواضع برای ما روشن شود بايد به سه آيه از سوره مباركه لقمان، مائده و يوسف، توجه كرد و بعد از آن آيات، كلامی از وجود مبارك حضرت مولی الموحدين كه در رأس متواضعان عالم است، مورد دقت قرار می گيرد.

اين سه آيه با گفتار اميرالمؤمنين عليه السلام در رابطه با تواضع، ارتباطِ مستقيمی دارد، در سوره مباركه لقمان، پروردگار عالم می فرمايد:

«أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً» «1»

آيه بسيار عجيبی است، آيه بر اساس آگاهی باطن انسان و دانش طبيعی درونی ذكر شده است؛ زيرا خطاب آيه به همه مردم عالم است كه در هر كشور، ملت و طايفه متدين و بی دين می باشد.

______________________________
(1)- لقمان (31): 20؛ «آيا ندانسته ايد كه خدا آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمين است، مسخّر و رام شما كرده، و نعمت های آشكار و نهانش را بر شما فراوان و كامل ارزانی داشته.»