عقل: محرم راز ملكوت، ص: 417

علی انتخاب نشد، هفت در جهنم به روی او باز خواهد شد. معنی روايت «انت قسيم الجنة و النار» [8] كه اهل سنت هم آن را از پيامبر نقل كرده اند همين است. وقتی حضرت به امير المؤمنين فرمود تو تقسيم كننده بهشت و جهنم هستی، معنی اش اين است كه وجود تو در قيامت ترازوی خدا، معيار خدا، ميزان خدا، و شاقول پروردگار است و با شاقول اخلاق و اعمال تو مردم را می سنجند. اگر اين شاقول نشان داد كه مردم ساختمان انسانی شان مستقيم است، اهل نجات اند، ولی اگر انحراف داشته باشند، اهل نجات نيستند.

كسانی كه در حرم مبارك امير المؤمنين حضرت را زيارت كرده اند حتما اين جمله زيارتنامه امير المؤمنين را به ياد دارند:

«السلام عليك يا ميزان الاعمال». [9]

سلام بر تو، ای كه ترازوی پروردگار برای سنجش اعمال مردم هستی.

اعمال و افكار و اخلاق امير المومنين و حالاتش همه براساس بصيرت بود. يعنی امير المومنين هر حقی را در اين عالم درست و حق می ديد و هر باطلی را هم نادرست و باطل می ديد. [10] او هرچه باطل بود از وجود خود دفع كرد و هرچه حق بود به خود جذب كرد تا شايسته لقب راستين «امير المومنين» شد. با آلوده بودن به باطل های اخلاقی، عملی، و فكری هيچ كس آدم نمی شود. امير المومنين باطلی در وجودش راه نداشته و در به دست آوردن هيچ حقی و فضيلتی كوتاهی نكرده است. و اين مفهوم جمله اول روايت بالاست:

«المعروف هدية الی عبدی المؤمن فان قبلها فبرحمتی و منّی و ان ردّها حرمها بذنبه منه لا منی».

اما جمله دوم روايت تصريح بر اين نكته دارد كه اگر انسانی، فيوضات، ارزش های هديه شده، اخلاق حسنه، عقايد حقه، و اعمال