عقل: محرم راز ملكوت، ص: 175

[صنعاء اليمن إلی حضرموت لا يخاف الا اللّه و الذئب علی غنمه، و لكنكم تعجلون»؛ مشكاة الأنوار، علی الطبرسی، ص 497: «عن ابی عبد اللّه علی السلام قال: «إن من كان قبلكم ممن هو علی ما أنتم عليه ليؤخذ الرجل منهم فتقطع يداه و رجلاه و يصلب علی جذوع النخل و يشق بالمنشار فلا يعدو ذلك نفسه، ثم تلی قوله عز و جل: «أم حسبتم أن تدخلوا الجنة و لما يأتكم مثل الذين خلوا من قبلكم مستهم البأساء و الضراء».]

[ (17). تاريخ طبری، ج 4، ص 323: «... و اللّه لا أعطيهم بيدی إعطاء الذليل و لا أقر اقرار العبيد».]

[ (18). ابن بطّوطه، ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه بن محمد بن ابراهيم لواتی طنجی، جهانگرد معروف (703- 779 ق/ 1304- 1377 م). حرف «ط» در نام ابن بطوطه گاه مشدد و گاه مخفف ذكر شده است، اما صورت مشدد آن درست تر به نظر می رسد. به نوشته كراچكوفسكی اصل ابن بطوطه از قبيله بربرهای لواته است كه در زبان بربری آن را الواتن می ناميدند. گروه هايی از اين قبيله در سراسر شمال افريقا از جمله مصر پراكنده بودند. نسبت لواتی نشانه تبار غير عرب و طنجی بيانگر رابطه ابن بطوطه با زادگاهش طنجه است.

ابن جزی می نويسد: «ابو عبد اللّه در شهر غرناطه به من گفت كه ولادتش دوشنبه 17 رجب 703 ق [24 فوريه 1304 م ] در طنجه روی داده است». درباره نخستين سال های زندگی و شرح احوال ابن بطوطه جز آنچه در سفرنامه وی آمده است، چيزی نمی دانيم. چنين به نظر می رسد كه وی در زادگاه خويش به تحصيل پرداخته.

تحصيل او در علوم دينی براساس تعاليم فرقه مالكی بوده كه آن زمان در شمال افريقا صورتی گسترده و پيروانی بسيار داشته و بی گمان او در فقه مالكی دارای معلوماتی بوده است. زيرا از روزگار جوانی و حتی در سفرهای خود نيز به امر قضا می پرداخته است.

ابن بطوطه هنگامی كه 22 ساله بود، راه سفر پيش گرفت و در پنجشنبه 2 رجب 725 ق/ 14 ژوئن 1325 م زادگاه خود طنجه را ترك گفت. قصد او از اين سفر به جا]