عقل: محرم راز ملكوت، ص: 102

اما هرچه توجه كرد صدای مناجات و گريه ای از مرد نشنيد. فقط ديد او مرتب به اتاق مجاور می رود و برمی گردد. موسی، عليه السلام، كه زمينه سؤال را مناسب می ديد، فرمود: در آن اتاق به چه كاری مشغول هستيد؟

مرد قصاب در اتاق را باز كرد و پرده را كنار زد. موسی ديد گهواره ای از سقف آويزان است. مرد گفت: بيا درون گهواره را ببين! موسی، عليه السلام، پيرزنی خميده و كم وزن و صد واندی ساله را درون آن ديد. مرد گفت: اين خانم مادر من است. خودم غذا در دهانش می گذارم؛ خودم او را تميز می كنم؛ لباس هايش را می شويم؛ او را به حمام می برم و دائم هم به او می گويم: من نوكر تو هستم و هر كاری از دستم بربياييد برايت انجام می دهم!

موسی فرمود: آيا مرا می شناسی؟ گفت: نه، ولی پيداست انسان محترم و با ادبی هستی. فرمود: به دين چه كسی هستی؟ گفت: به دين موسی بن عمران كه وجودم فدای او! گفت: ای مرد، من موسی بن عمران هستم.

ديروز از خداوند پرسيدم: همسايه من در بهشت چه كسی است؟ خدا نشانی تو را داد. تو بالاترين عبادت ها را انجام می دهی كه به اين مادر نيكی می كنی و مادر مادرت شده ای. [9]

به راستی، عقل درباره اين حكم قرآن چه می انديشد؟ غير از اين است كه عقل و حقيقت انسانی اين حكم را می پسندد؟ عقل می گويد: پدر و مادر همه عمرشان را صرف فرزندشان كرده اند و از هيچ تلاشی دريغ نكرده اند. پس، سزاوار هر نوع احسان و نيكی ای هستند؛ درحالی كه مردمان دور از عقل و حقيقت انسانی احسان و نيكی ای به آنان نمی كنند و اگر بين منافع مادی و احترام به پدر و مادرشان تداخلی پيش بيايد نفع مادی را برمی گزينند و چشم از اين دو منبع لطف و محبت برمی گيرند.

***