تواضع و آثار آن، ص: 86
ارزش ظاهر و باطن اعمال
توجهی به حضور و غياب مردم در هنگام انجام عمل، نداشته باشيد. اين كار لله است. وقتی ظاهر و باطن اين كار برای خدا انجام گرفت، چنان ارزشی پيدا می كند كه به خاطر آن ارزش، به زلف بقا گره می خورد؛ يعنی محال است در اين عالم، عمل نابود شود؛ زيرا امكان نابودی عمل وجود دارد، وقتی برای خدا انجام بگيرد، ظاهر و باطن عمل به زلف بقا گره می خورد و علاوه بر اين، به زلف «جنّات النعيم» هم گره می خورد. ولو اندك باشد. وقتی ظاهر و باطن اين عمل اندك برای خدا انجام گرفت، به زلف بقا گره می خورد.
«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً» «1»
اميرالمؤمنين عليه السلام، حضرت زهرا عليها السلام، حضرت حسن عليه السلام و حضرت حسين عليه السلام روزه نذری گرفته بودند، افطار اين سه شب را وجود مقدس حضرت زهرا عليها السلام مهيا كردند؛ يعنی اميرالمؤمنين عليه السلام در روز اول، دوم و سوم يك مقدار پشم از بازار مدينه به خانه آورد، حضرت زهرا عليها السلام با دوك پشم را تبديل به نخ كردند و به صاحب پشم تحويل دادند و مزد گرفتند و برابر مزد آرد گرفتند و از اين آرد، چهار پنج نان به دست آمد. مسكينی اول افطار در زد، اميرالمؤمنين عليه السلام در را باز كرد، حضرت نان خود را به مسكين دادند، حضرت زهرا عليها السلام و امام حسن و امام حسين عليهما السلام پنج ساله هم نان خود را به او دادند و با آب افطار كردند، شب دوم يتيم آمد، شب سوم هم اسير آمد، و به آنها هم افطاری خود را انفاق كردند: «2» «إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً» «3»
و از آنها توقعی نداشتند.
عمل، بقاء پيدا می كند:
______________________________ (1)- انسان (76): 8؛ «و غذا را در عين دوست داشتنش، به مسكين و يتيم و اسير انفاق می كنند.»
(2)- بحار الأنوار: 35/ 253؛ « [تفسير فرات بن إبراهيم ] عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ مُعَنْعَناً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ قَالَ نَزَلَتْ فِي عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ جَارِيَةٍ لَهَا وَ ذَلِكَ أَنَّهُمْ زَارُوا رَسُولَ اللَّهِ صلی الله عليه و آله فَأَعْطَی كُلَّ إِنْسَانٍ مِنْهُمْ صَاعاً مِنَ الطَّعَامِ فَلَمَّا انْصَرَفُوا إِلَی مَنَازِلِهِمْ جَاءَ سَائِلٌ يَسْأَلُ فَأَعْطَی عَلِيٌّ صَاعَهُ ثُمَّ دَخَلَ عَلَيْهِ يَتِيمٌ مِنَ الْجِيرَانِ فَأَعْطَتْهُ فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ عليه السلام صَاعَهَا فَقَالَ لَهَا عَلِيٌّ عليه السلام إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله عليه و آله كَانَ يَقُولُ قَالَ اللَّهُ وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَايُسَكِّنُ بُكَاءَهُ الْيَوْمَ عَبْدٌ إِلَّا أَسْكَنْتُهُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ يَشَاءُ ثُمَّ جَاءَ أَسِيرٌ مِنَ أُسَرَاءِ أَهْلِ الشِّرْكِ فِي أَيْدِي الْمُسْلِمِينَ يَسْتَطْعِمُ فَأَمَرَ عَلِيٌّ السَّوْدَاءَ خَادِمَهُمْ فَأَعْطَتْهُ صَاعَهَا فَنَزَلَتْ فِيهِمُ الآْيَةُ وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً.»
و نيز در بحار الأنوار: 53/ 552؛ «كشف الغمة أَبُو بَكْرِ بْنُ مَرْدَوَيْهِ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ نَزَلَ فِي عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ عليهم السلام.»
(3)- انسان (76): 9؛ « [و می گويند:] ما شما را فقط برای خشنودی خدا اطعام می كنيم و انتظار هيچ پاداش و سپاسی را از شما نداريم.»