تواضع و آثار آن، ص: 399

«وَ يُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ»

دانش و فهم واقعيّات را به تو می دهد، احاديث در اينجا به معنای خواب تنها نيست، جمع است، نمی فرمايد: «يعلّمك تأويل النوم»، بلكه می فرمايد: تو را معبّر خواب می كند، خدا می فرمايد: «وَ يُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ» ريشه حقايق را به تو ياد می دهد. با اين مسيری كه تو طی می كنی، تفسير واقعی حقايق را به تو ياد می دهد،

«وَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ»

بعد از تحمل سختی ها «يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ» در آينده با قدم های مثبت عملی و اخلاقی نعمت خدا بر تو تمام می شود،

«وَ عَلی آلِ يَعْقُوبَ كَما أَتَمَّها عَلی أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ»

اين سه آيه در كامل بودن نعمت های مادی و معنوی خدا است.

به كلام اميرالمؤمنين عليه السلام توجه كنيد،

«بالتواضع تتمّ النعمة» «1» در برابر خدا و مردم متواضع باشيد، تا خداوند در دنيا و آخرت نعمت مادی و معنوی خود را بر شما كامل كند. خداوند می فرمايد: به عزّت خود قسم، هر كس در باطن او به وزن دانه ارزن تكبّر نسبت به من باشد، در قيامت او را در جهنم می اندازم، از همه نعمت ها محروم می شود. اگر متكبّر بوديد، متواضع شويد، اگر بد بوديد، خوب شويد، يك حرّ بن يزيد در پنج شش دقيقه تبديل به حرّ بن يزيد شد.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

______________________________
(1)- نهج البلاغة: خطبه 224؛ «وَ قَالَ عليه السلام بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ وَ بِالنَّصَفَةِ يَكْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ وَ بِالْإِفْضَالِ تَعْظُمُ الْأَقْدَارُ وَ بِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ يَجِبُ السُّؤْدُدُ وَ بِالسِّيرَةِ الْعَادِلَةِ يُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ وَ بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِيهِ تَكْثُرُ الْأَنْصَارُ عَلَيْهِ.»