عقل: محرم راز ملكوت، ص: 177

[طرابلس، حلب، انطاكيه، لاذقيه، بعلبك و دمشق گام نهاد و مدتی در اين شهر اقامت گزيد و از آن جا با كاروان حجاج عازم مدينه و مكه شد و از اين دو شهر مطالب مبسوطی نيز در سفرنامه خويش آورده است. پس از ترك مكه، آهنگ عراق كرد و از راه قادسيه به نجف اشرف رفت و به حرم حضرت علی بن ابی طالب (ص) مشرف گرديد و پس از آن از راه بغداد و بصره با قافله عازم ايران شد و از آبادان، ماهشهر (معشور) و شوشتر ديدن كرد و در اين شهر بيمار شد.

ابن بطوطه به اصفهان و شيراز نيز سفر كرد و در اين شهر با قاضی مجد الدين شيرازی ملاقات نمود و به زيارت آرامگاه شيخ سعدی رفت. وی پس از آنگاه از راه كازرون به عراق بازگشت و پس از گذر از كربلا بار ديگر به بغداد رفت و مدتی بعد در ملازمت امير علاء الدين محمد از اميران سلطان ابو سعيد بهادر خان عازم تبريز شد و از آن جا دوباره به بغداد بازگشت و بار ديگر عزم سفر حج و زيارت حرمين كرد. اين بار ابن بطوطه، ميان سال های 729- 730 ق/ 1328- 1329 م، در مكه اقامت گزيد. در آن جا سخت بيمار شد و پس از بازيافتن سلامت خويش، با دانشمندان محل آشنا شد و سپس از طريق جده به سواحل شرقی افريقا و از آنجا به يمن، عدن و مگاديشو (مقديشو) رفت و از آن جا راه ظفار، سواحل شرقی عربستان، عمان و خليج فارس را در پيش گرفت تا به جزيره هرمز رسيد و با سلطان قطب الدين تهتن (تهمتن) پادشاه هرمز ملاقات كرد. آن گاه به لارستان فارس، جزيره كيش و بحرين عزيمت نمود و در 732 ق به مكه بازگشت و پس از گزاردن حج از راه دريای سرخ و عيذاب به غزه و از آن جا به آسيای صغير رفت و در قونيه به زيارت تربت مولانا جلال الدين محمد بلخی شتافت.

سفر به سوی شمال را دومين مرحله سفر ابن بطوطه نوشته اند كه خط سير آن تا اندازه ای مبهم و آشفته به نظر می رسد. در اين سفر ابن بطوطه از آسيای صغير گذشت و از طريق سينوپ به دريای سياه رسيد و با گذر از شبه جزيره كريمه به شهر كفا رفت كه همان فئودوسيای كنونی است. در اين شهر كه يكی از مراكز عمده بازرگانی ميان شرق و غرب و در اختيار جنوايی ها بود، ابن بطوطه نخستين بار]