تواضع و آثار آن، ص: 396

سؤال هم دارم، گفت: بپرس. گفتم: علی بن أبی طالب داماد پيغمبر صلی الله عليه و آله، امام حسن و امام حسين عليهم السلام، دو نوه پيغمبر، امام باقر و امام صادق عليهم السلام، نواده ها و نبيره های پيغمبر، چه جرمی دارند كه نبايد مناسك حج را به فتوای آنها عمل كرد؟ به من گفت: «ا لم تعلم أن السؤال حرام» تو نمی دانی كه پرسش حرام است.

ساكت باش. صورت خود را به طرف كعبه كردم و گفتم: خدايا، امامان در اين عالم چقدر مظلوم هستند كه به اندازه ابوحنيفه ارزش نداشتند كه حرف آنها را گوش بدهند.

مكتب ما، مكتب علم، عقل و سؤال است. مكتب پرسش و انتقاد صحيح است. مهم ترين مادّه غذايی آفرينش، نه اينكه در كره زمين بلكه در بهشت هم اين ماده را خدا نام می برد، چيست؟ اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بالاترين مادّه غذايی جهان عسل است، امروز هم دانشمندان با تجزيه و با ابزار علمی به اين واقعيت رسيدند كه ماده ای در اين عالم بالاتر از عسل نيست، خداوند اين مادّه عظيمِ پر ويتامين و شفابخش را در شكم يك حيوان كوچك قرار داده است.

او از يك ذرّه آب سه حقيقت را به وجود می آورد، همان كسی كه از اين آب برای مملكت برق به تو می دهد، از آب علف بيرون می آورد، گوسفند و گاو از آب می خورند و از شير آن فرآورده های مختلف گرفته می شود.

بالاترين پوشاك در اين عالم ابريشم است، خداوند كارخانه آن را در دهان يك كرم قرار داده است. مادّه اش هم لعاب دهان آن كرم است.

اين سه حقيقتی كه از مقداری آب به وجود می آيد فقط به خاطر اين است كه:

كننده كار؛ يعنی وضوگيرنده، غسل كننده و تيمّم كننده، امر مولا را اطاعت كرده است. و الّا خارجی ها هر روز دوش می گيرند و در دريا شنا می كنند، ولی حقيقتی در آن وجود ندارد، پس وضو كميّت محدودی دارد، اما كيفيت آن وصل به پروردگار است. اطاعت امر باعث اين سه حقيقت عظيم است. در اين يك استكان