عقل: محرم راز ملكوت، ص: 182

[جغرافيايی توجه خاصی نداشت و شايد به لحاظ توجه به زندگی مردم بود كه رحله او در شرح جهان اسلام و به طور كلی وصف جوامع شرقی سده 8 ق/ 14 م در نوع خود يگانه و بی نظير است. اين كتاب نه تنها در زمينه جغرافيای تاريخی آن روزگار، بلكه برای آشنايی با فرهنگ آن زمان نيز گرانبهاست. سفرنامه ابن بطوطه شامل كليه جهات و جوانب زندگی است كه معمولا مورخان چندان توجهی بدان ها نداشتند. اين كتاب حاوی مطالب ارزشمندی درباره مراسم دربارهای بيگانه، پوشاك اقوام مختلف، عادات، مشخصات، اغذيه و غير آن هاست. گرچه نمی توان رحله را مدرك و سند ممتازی به شمار آورد، با اين وصف سرشار از ديدگاه های نمايندگان متوسط فرهنگ عرب و اسلامی در سده 8 ق/ 14 م است. در رحله ترتيب سفر اغلب مشوش است و تاريخ ها گاه نادرست آمده اند، ولی با وجود كثرت نام های اشخاص و جای ها، خطا بالنسبه اندك است.

در ايران، سفرنامه ابن بطوطه به وسيله محمد علی موحد به فارسی ترجمه شده و در 1348 ش در دو جلد انتشار يافته است.

منبع: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 3، با تلخيص فراوان.]

[ (19). يوسف، 28.]