تواضع و آثار آن، ص: 89

نرود، نماز ظهر را در خانه نمی خواند، اگر ماه مبارك رمضان به عنوان روزه خوار شناخته نشود، روزه نمی گيرد. ظاهر عمل الهی است، ولی باطن عمل شيطانی است. باطن عمل آلودگی دارد.

هنگامی كه با باطن شيطانی به جبهه آمدند، ضرر كردند.

«أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» «1»

بخش چهارم: ظاهر مادی و باطن معنوی

اما بخش چهارم، عملی است كه ظاهرش مادی است ولی باطنش الهی است، چگونه ظاهرش مادی است؟ ما هزار رشته مادی برای پول درآوردن داريم، ممكن است هزاران مؤمن به اين هزاران رشته وصل شوند، وقتی به مؤمن می گويند: شش صبح به بيابان می آيی، بيل و كلنگ می زنی، زمين را زير و رو می كنی، هدف تو چيست؟ جواب می دهد، زمين را شخم می زنم، تميز می كنم، از حالت سنگلاخ بودن در می آورم، چاه می زنم، درخت كاری می كنم، يك باغ ده هكتاری را تا پنج سال ديگر به وجود می آورم، می خواهم ميوه های آن را بفروشم با پولش غذا بخورم، تا نيرو بگيرم و زنده بمانم و برای خدا عبادت كنم، من می خواهم از ثمره اين باغ، برای عبادت قوت بگيرم. اگر اضافه از مخارج سال داشتم، می خواهم با فروش آن، خمس و زكات مال خود را بدهم، می خواهم به قوم و خويش های فقيرم كمك كنم، می خواهم ده جهيزيه كامل به ده خانواده آبرودار بدهم، می خواهم سالی دو بار مشهد بروم، می خواهم با پول اين باغ به زيارت أبی عبدالله عليه السلام بروم، می خواهم برای پسر و دخترم زندگی آماده كنم، می خواهم خرج دانشگاه چهار بچه متدين را بدهم. ظاهر عمل مادی است اما باطن عمل الهی است. آيا ظاهر اين

______________________________
(1)- بقره (2): 27؛ «آنانند كه زيانكارند.»