عرفان در سوره يوسف، ص: 148

محور اين سه حقيقت است.

بخشی از اين تعابير را در دعای بعد از زيارت وجود مبارك حضرت رضا عليه السلام می خوانيد. دعايی كه در زيارت هيچ پيغمبر و امامی وارد نشده است. تقريباً شخص متخصص، اهل دل و حال، بخواهد به اين دعا نگاه باطنی بياندازد، بايد بگويد: اين دعا همدوش دعای كميل و عرفه حضرت سيدالشهداء عليه السلام است.

كلمه معبود، معروف و محبوب، در اين دعا ذكر شده است:

«يا معبود العابدين، يا معروف العارفين، يا محبوب من أحبّه يا جليس الذاكرين، يا مشكور الشاكرين» «1» من فكر پاك شما را به آيات و دعاها ارجاع می دهم تا به ذهن مباركتان نرسد كه اين گونه مباحث در ارتباط با خانقاه و صوفيان است.

هدف گيری صحيح در ذكر

اين اذكار واقعيّت هايی است كه در قرآن، دعاها و روايات مطرح شده، ولی در اين گونه مجالس كمتر مورد بحث قرار گرفته است. در اين سه واقعيت، هدف گيری صحيح و پاك لازم است.

اگر هدف گيری صحيح و پاك نباشد، يقيناً ما از آثار ذكر به اين معنا محروم خواهيم شد. فقط يك قدم از اين زحمت را بر می داريم و ذكری را در اين نواحی شش گانه با زبان، اعضا، نفس، قلب، روح و سرّ بيان می كنيم؛ چون اگر توجه نكنيم، محرّك همه اذكار ما، شهوات ما خواهد بود؛ يعنی اگر اين ذكر را در ديد خود موشكافی كنيم، می بينيم اين ذكر، انسان را دچار عجب می كند و ارضای خيالی برای شخص می آورد كه: ما را به وادی ذكر وصل كرده اند و مثل اين كه پسنديده

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 99/ 55، باب 5، كيفية زيارته عليه السلام.