عرفان در سوره يوسف، ص: 407

تفضل خدا بر سالكين منازل

تدوين منازل و توفيق با خود خدا و به عهده او است. تمام مجموعه مايه هايی كه انسان بعد از تدوين و توفيق به كار می گيرد، همگی ملك اوست؛ چشمی كه می بيند، زبان، گوش، قدم، حال و مفاصلی كه می خواهند خرج شوند تا كاری صورت بگيرد، تماماً ملك اوست.

يعنی انسان در زمينه سلوك در اين ده منزل، به اندازه ارزن از خودش مايه نمی گذارد، ولی با اين وجود خدا بعد از پايان اين ده منزل، می فرمايد:

«أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً».

واقعاً انسان شگفت زده می شود كه من نه در تدوين اين ده منزلی كه در سوره احزاب مطرح است و نه در سير اين ده منزل، از خودم كم ترين مايه ای نگذاشته ام، ولی وقتی راه تمام می شود، می فرمايد: شما سالكين اين ده منزل را به مغفرت ابد و اجر عظيم سرمدی خود وصل می كنم.

مگر من خودم اين منازل را تدوين كرده ام؟ مگر من به توفيق خودم رفته ام؟ مگر بدن، چشم، گوش، زبان و حالی كه در اين ده منزل به كار گرفته می شده، ملك من بوده اند؟ برای چه به من مغفرت و اجر عظيم می دهد؟

امام زين العابدين عليه السلام در ابتدای زيارت امين الله و در بخش دوم می فرمايند:

«اللهم انّ قلوب المخبتين اليك والهة» «1» دل وابستگان به تو، پراميد، ديوانه و سرگردان تو هستند. نمی توانيم بفهميم يعنی چه؟

______________________________
(1)- وسائل الشيعة: 14/ 395، باب 30، حديث 19451.