عرفان در سوره يوسف، ص: 192
جلسه، گريه، برای ضربه زدن به دين و ديندار مترصد فرصت است. نمی خواهد علاج شود.
اگر بنا به علاج شدن بود، پيغمبر صلی الله عليه و آله، ائمه عليهم السلام، قرآن و عالم ربانی هستند، او نمی خواهد علاج شود. پس دوای او دوزخ است. اين پرده نفاق را فقط آتش می سوزاند.
«و دواء المؤمن معرفته و حبّه»
اما دوای خلأ دل مؤمن، با عرفان، محبت، معرفت و عشق به پروردگار پر می شود. هر چه معرفت دينی و عمل مؤمن بالا می رود، هر چه عشق و محبت مؤمن به پروردگار اضافه می شود، به علاج، درمان و سلامتی نزديك تر می شود. تا دلی پيدا می كند كه به تعبير امام صادق عليه السلام امام و ولیّ وجود او است، آن دل كارگردان همه ظاهر و باطنش می شود.
دلالت دل با ايمان به عمل صالح
«1»اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايند:
«بالصالحات يستدلّ علی الايمان» «2».
به ايمان بر اعمال شايسته استدلال می شود.
______________________________ (1)- بحار الأنوار: 64/ 71، حديث 37؛ «وَ مِنْهُ، قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلی الله عليه و آله مَا مِنْ شَيْ ءٍ أَحَبَّ إِلَی اللَّهِ مِنَ الْإِيمَانِ وَ الْعَمَلِ الصَّالِحِ وَ تَرْكِ مَا أَمَرَ أَنْ يَتْرُك.» وسائل الشيعة: 1/ 124، حديث 315؛ «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام فِي قَوْلِهِ تَعَالَی (وَ إِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدی ) قَالَ أَ لَاتَرَی كَيْفَ اشْتَرَطَ وَ لَمْ تَنْفَعْهُ التَّوْبَةُ وَ الْإِيمَانُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ حَتَّی اهْتَدَی وَ اللَّهِ لَوْ جَهَدَ أَنْ يَعْمَلَ مَا قُبِلَ مِنْهُ حَتَّی يَهْتَدِيَ قَالَ قُلْتُ إِلَی مَنْ جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكَ قَالَ إِلَيْنَا.»
(2)- نهج البلاغة: خطبه 155 خاطب به اهل البصرة.
