عرفان در سوره يوسف، ص: 462
«أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ» «1»
«أُولئِكَ » از اسمای اشارات است. «لام» لام ملكی است، يعنی سند را نوشته و امضا كرده ام.
هم اكنون برای اينان درجاتی در پيشگاه پروردگار هست. اين درجات چيست؟
كسی نمی داند. پاداشی كه با كلمه جمع آمده است. «درجات» نه درجه، درجات از سه به بالا است، اما چقدر است، ما نمی دانيم.
تفضل خدا بر مؤمنان
اما اگر بندگان مؤمنم در دوره عمر خود لغزش هايی داشته اند:
«وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ»
آمرزش نسبت به اين بندگانم را نيز ملكی كردم. پاداش نيكو و با ارزش كه ملك آنان شده است، نه اين كه بعد ملك آنان بشود.
لطيفه ای از اين آيات استفاده می شود؛ اين كه می فرمايد: اكنون درجات، مغفرت و اجر كريم را ملك آنان كردم، خدا، خدايی نيست كه چيزی را ملك تو كند و از تو پس بگيرد، برای اين كه از تو پس نگيرد، چه كار می كند؟ به تو توفيق می دهد و تو را در دايره ايمان نگه می دارد، تا با ايمان از دنيا بروی.
به ما خبر دادند كه در شب عيد فطر، می خواهی به همه جايزه بدهی. «2» مگر
______________________________ (1)- انفال (8): 4؛ «مؤمنان واقعی و حقيقی فقط آنانند، برای ايشان نزد پروردگارشان درجاتی بالا و آمرزش و رزق نيكو و فراوانی است.»
(2)- مستدرك الوسائل: 6/ 154، باب 32، حديث 6678؛ «وَ عَنْهُ صلی الله عليه و آله قَالَ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ يَقُومُونَ يَوْمَ الْعِيدِ عَلَی أَفْوَاهِ السِّكَّةِ وَ يَقُولُونَ اغْدُوا إِلَی رَبٍّ كَرِيمٍ يُعْطِي الْجَزِيلَ وَ يَغْفِرُ الْعَظِيمَ.»
الكافي: 4/ 67، باب فضل شهر رمضان، حديث 6؛ «أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله يُقْبِلُ بِوَجْهِهِ إِلَی النَّاسِ فَيَقُولُ يَا مَعْشَرَ النَّاسِ إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ الشَّيَاطِينِ وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ اسْتُجِيبَ الدُّعَاءُ وَ كَانَ لِلَّهِ فِيهِ عِنْدَ كُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءُ يُعْتِقُهُمُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ يُنَادِي مُنَادٍ كُلَّ لَيْلَةٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ اللَّهُمَّ أَعْطِ كُلَّ مُنْفِقٍ خَلَفاً وَ أَعْطِ كُلَّ مُمْسِكٍ تَلَفاً حَتَّی إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَوَّالٍ نُودِيَ الْمُؤْمِنُونَ أَنِ اغْدُوا إِلَی جَوَائِزِكُمْ فَهُوَ يَوْمُ الْجَائِزَةِ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام أَمَا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا هِيَ بِجَائِزَةِ الدَّنَانِيرِ وَ لَاالدَّرَاهِم.»
