عرفان در سوره يوسف، ص: 209
چه خيری در اين دنيا هست؟ بقيه مردم در شرّ محض هستند و نمی دانند.
«وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» «1»
خيال می كنند در زندگی خوبی هستند و كار و عملكردشان خوب است، درحالی كه اين گونه نيست.
2- اراده خدا بر بندگان
آيه دوم كه اهل دل می گويند: ما با اين آيه داريم زندگی می كنيم:
«وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» «2»
خطاب به پيامبر صلی الله عليه و آله است. حبيب من! وقتی كه برای تو خير عظيمی بخواهم، كسی نمی تواند جلوی رساندن خير من به تو را بگيرد. اين خيرم را برای عبادم قرار دادم و من تمام بندگان واقعيم را می آمرزم و عاقبت آنان را غرق در رحمت می كنم. «3»
______________________________ (1)- كهف (18): 104. در حالی كه خود می پندارند، خوب عمل می كنند.
(2)- يونس (10): 107؛ «و اگر خدا گزند و آسيبی به تو رساند، آن را جز او برطرف كننده ای نيست، و اگر برای تو خيری خواهد فضل و احسانش را دفع كننده ای نيست؛ خيرش را به هر كس از بندگانش بخواهد می رساند و او بسيار آمرزنده و مهربان است.»
(3)- البرهان في تفسير القرآن: 4/ 584؛ «عن صفوان بن يحيی قال: قلت لأبي الحسن عليه السلام: أخبرنی عن الارادة من الله و من الخلق؟ قال: فقال: الارادة من الخلق الضمير و ما يبدو لهم بعد ذلك من الفعل و اما من الله فإرادته احداثه لا غير ذلك لأنه لا يروی و لا يهم و لا يتفكر و هذه الصفات منفية عنه و هي صفات الخلق، فارادة الله الفعل لا غير ذلك «يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ » بلا لفظ و لا نطق بلسان، و لا همة و لا تفكر، و لا كيف لذلك كما أنه لا كيف له.»
- قال أبو عبد الله الصادق عليه السلام: «لما صعد موسی عليه السلام إلی الطور فناجی ربه عز و جل، قال: رب، أرني خزائنك، فقال: يا موسی، إنما خزائني إذا أردت شيئا أن أقول له: كن، فيكون».
