عرفان در سوره يوسف، ص: 42
رَأَيْتُهُمْ لِي ساجِدِينَ» «1»
تركيب آيه خيلی عجيب است. خود تركيب ما را به نكات ارزنده آيه هدايت می كند.
اما نكته اول: «اذ» يعنی چه؟ يعنی حبيب من! پيغمبر من! با همه علم، عظمت، معنويت و توان ارزشيی كه داری، با توجه به اين كه از همه انبيا، ملائكه، جنّ و انس افضل هستی، ياد و توجه كن اين داستانی كه اتفاق افتاده و خودم نيز در اين جريان حاضر بودم؛ يعنی اين حادثه در تاريخ گم شده است:
«وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ» «2»
تو نيز از اين حادثه هيچ اطلاعی نداری. اين داستان گم شده را كه خودم در همه جريانش حضور داشتم، برای تو بگويم و تو نيز به اين داستان دقيق توجه كن؛ چون برای شخص تو نيز منفعت دارد. اين يك نكته است.
يعنی به قدری اين داستان ملكوتی و معنوی بار ارزشی دارد كه برای پيغمبر اسلام صلی الله عليه و آله نيز مفيد است. اين گونه نيست كه اگر من برای تو بيان كنم، به تو سود و ميوه ای از اين شجره طيّبه نرسد، بلكه به وجود مقدس تو نيز نصيب خواهد رسيد.
رفاقت و اعتماد پدر و فرزند به يكديگر
«3»______________________________
(1)- يوسف (12): 4؛ « [ياد كن ] آن گاه كه
يوسف به پدرش گفت: پدرم! من در خواب ديدم يازده ستاره و خورشيد و ماه برايم سجده
كردند!»
(2)- يوسف (12): 3؛ «و تو يقيناً پيش از آن از بی خبران [نسبت به اين بهترين داستان ] بودی.»
(3)- وسائل الشيعة: 21/ 389، باب 22، حديث 27377؛ وصيته صلی الله عليه و آله لعلی عليه السلام: «يا علیّ: حقّ الولد علی والده أن يحسّن اسمه و أدّبه و يضعه موضعا صالحا. و حقّ الوالد علی ولده أن لا يسمّيه بإسمه، و لا يمشی بين يديه، و لا يجلس أمامه، و لا يدخل معه الحمّام. يا علیّ: لعن اللّه والدين حملا ولدهما ما يلزم الولد لهما من عقوقهما.» عوالی اللآلی: 1/ 254، حديث 11؛ «عن النّبیّ صلی الله عليه و آله: اكرموا اولادكم و احسنوا آدابهم.»
بحار الأنوار: 71/ 80، باب 2، ذيل حديث 83؛ «وَ قَالَ صلی الله عليه و آله إِذَا نَظَرَ الْوَالِدُ إِلَی وَلَدِهِ فَسَرَّهُ كَانَ لِلْوَالِدِ عِتْقُ نَسَمَةٍ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ إِنْ نَظَرَ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ سِتِّينَ نَظْرَةً قَالَ اللَّهُ تَعَالَی أَكْبَرُ.»
وسائل الشيعة: 21/ 485، باب 89، حديث 27656؛ «وَ قَالَ صلی الله عليه و آله أَكْثِرُوا مِنْ قُبْلَةِ أَوْلَادِكُمْ فَإِنَّ لَكُمْ بِكُلِّ قُبْلَةٍ دَرَجَةً فِي الْجَنَّةِ مَسِيرَةَ خَمْسِمِائَةِ عَام.»
