عرفان در سوره يوسف، ص: 212

به اندازه ای كه به خدا نياز داری، خدا را عبادت كن. چقدر و تا چه وقت به خدا نياز داری؟ نياز ما به خدا هر لحظه و هر نفس است، پس دائم در عبادت باش. بخش مهمی از عبادت، غير از نماز و روزه است؛ خدمت به خلق خدا، ياد خدا، نفس كشيدن، نگاه كردن و خنديدن برای خدا.

چقدر حرف سعدی زيباست:

«هر نفسی كه فرو می رود، ممدّ حيات است و چون بر می آيد، مفرّح ذات، پس در هر نفسی دو نعمت موجود است- يكی نعمت ادامه حيات و ديگری نعمت راحت شدن از فشار- و در هر نعمتی، شكری واجب» پس چقدر خدا را عبادت كنم؟ جواب: دائم در عبادت باش؛ يعنی ديگر جايی برای گناه نمی ماند.

پيغمبر صلی الله عليه و آله عابدترين مردم

چه عبادتی بالاتر از عبادت پيغمبر صلی الله عليه و آله؟ وقتی اميرالمؤمنين عليه السلام عبادت پيغمبر صلی الله عليه و آله را تعريف می كند، می فرمايد: «أعبد الناس» عابدترين انسان ها در عبادت بوده است. پيغمبر صلی الله عليه و آله دائم كه در نماز نبود، در جبهه، نزد خانواده، مسجد و در سفر نيز بود، ولی «أعبد» بود؛ يعنی تمام نفس های حضرت نيز عبادت بود.

آن وقت بلند بلند گريه می كردند و می فرمودند:

«ما عبدناك حقّ عبادتك» «1» چه كسی می تواند سزاوار تو، تو را عبادت كند؟ چون پيغمبر صلی الله عليه و آله می ديد، بدنی كه با آن عبادت می كند، ملك خدا و حال و زبانی كه با آن عبادت می كند، از توفيق

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 68/ 23؛ «وَ قَالَ صلی الله عليه و آله مَا عَبَدْنَاكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ وَ مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِكَ.»

بحار الأنوار: 68/ 26؛ «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله إِذَا صَلَّی قَامَ عَلَی أَصَابِعِ رِجْلَيْهِ حَتَّی تَوَرَّمَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی طه بِلُغَةِ طَيِّیٍ يَا مُحَمَّدُ ما أَنْزَلْنا الآْيَةَ.»