عرفان در سوره يوسف، ص: 47

نكته ديگر اين كه: حضرت يوسف عليه السلام در بيداری ذات برادران را تاريك، ستمگر و ظالم می ديد، كه حتی تصميم به قتل حضرت يوسف عليه السلام گرفته بودند. اما در خواب ديد كه به صورت ستارگان درخشنده اند، خدا می خواهد بگويد: وقتی درِ خانه من توبه كنيد، مانند ستارگان درخشنده می شويد. در بيداری، بدن های تاريك شده با عمل فاسد را می ديد، اما در خواب- نسبت به آينده- يازده ستاره نورانی.

اين مقام توبه است.

بخشی از تعبير خواب حضرت يوسف عليه السلام

امام باقر عليه السلام می فرمايند: اما خورشيد، مادر حضرت يوسف عليه السلام يعنی راحيل «1» بود؛ يعنی ای مردم! مادر در زندگی، خورشيد شماست. شما زمين هستيد، بدون

______________________________
(1)- النور المبين في قصص الأنبياء و المرسلين: 182 الباب التاسع؛ «ورد من أن أمه أي أم يوسف قد كانت ماتت في نفاسها ببنيامين فتزوج يعقوب أختها. و قيل يريد أباه و أمه و كانا حيين عن ابن إسحاق و الجبائي. و قيل إن راحيل أمه نشرت من قبرها حتی سجدت له تحقيقا للرؤيا عن الحسن.»

داستان پيامبران يا قصه های قرآن از آدم تا خاتم: 304 بخش دهم؛ « (ثعلبی) در عراش گويد: مادر بنيامين در روزی كه آنها به دربار يوسف رسيدند از دنيا رفته بود. بنا بر اين آن دسته از رواياتی كه اشعار دارد پدر و مادر يوسف از كنعان به مصر درآمدند را بايد به پدر و خاله او تأويل و تفسير نمود چرا كه در عرف رايج ميان عربها خاله را (ام) و مادر می خوانند و مرحوم «طبرسی» عقيده دارد كه يعقوب بعد از وفات راحيل خواهر او را به ازدواج خويش درآورد. بعضی نيز مانند اسحاق و جبائی عقيده دارند كه پدر و مادر يوسف در زمان حكمفرمايی او بر مصر در قيد حيات بودند. گروهی نيز معتقدند كه راحيل بخاطر تحقق رؤيای صادقانه يوسف از قبر سر برآورد تا در مقابل فرزندش به نشانه تحيّت و به پاس شكرگزاری از خداوند به سجده درافتد.»