عرفان در سوره يوسف، ص: 166

دلی كه زلفش چنان به زلف ايمانِ به خدا و قيامت گره خورده است كه در دنيا و آخرت كسی پيدا نمی شود كه بتواند اين گره را باز كند.

شعری از سعدی هست كه اگر در مدّت صد و ده ساله عمرش غير از اين يك خطّ شعر را نداشت، بس بود.

پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايند: محبوب ترين دل ها نزد خدا دلی است كه نقش ايمان در آن ثابت شده باشد.

يكی شدن دل با ايمان

اميرالمؤمنين عليه السلام تعبير عجيبی دارند كه می فرمايند: انسان بايد به جايی برسد كه نگوييم دلِ او دارای ايمان است، بلكه بگوييم: او خودِ ايمان است. ديگر دلی در كار نباشد و از دويی حرف نزنيم. ديگر حرف دل نيست.

«و الايمان مخالط لحمك و دمك» «1» اين حرف را برادران اهل سنت نيز نقل كرده اند كه پيغمبر صلی الله عليه و آله به اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند: خون و گوشت تو با ايمان مخلوط شده است. «2» اين

______________________________
(1)- الاقبال: 296، دعای ندبه.

(2)- ينابيع المودة لذوي القربی، القندوزي: 1/ 199- 201؛ «عن زيد بن علي بن الحسين عن أبيه عن جده عن علي (رضي الله عنهم) قال: قال: لي رسول الله صلی الله عليه وآله وسلم يوم فتحت خيبر: لولا أن تقول فيك طوائف من أمتي ما قالت النصاری في عيسی بن مريم لقلت فيك اليوم مقالا بحيث لا تمر علی ملا عن المسلمين إلا أخذوا من تراب رجليك وفضل طهورك يستشفون به...، وإن الحق معك والحق علی لسانك وفي قلبك وبين عينيك، والايمان مخالط لحمك ودمك كما خالط لحمي ودمي، وإن الله عز و جل أمرني أن أبشرك: أنك أنت وعترتك في الجنة، و [أن ] عدوك في النار.»