عرفان در سوره يوسف، ص: 221

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

پايه و اساس بحث ما، آيه ای از سوره مباركه لقمان است كه وجود مبارك حضرت حق در اين آيه به همه خطاب می كنند؛ يعنی اين لطف و محبت را در حق همه دارند كه همه را مورد خطاب قرار داده اند:

«وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً» «1»

«عليكم»؛ يعنی به همه و تك تك شما خطاب می كند. «أسبغ» به معنای «أكمل» است؛ نعمت های خود را بر شما در دو سفره ظاهری و باطنی كامل و تمام كردم.

سفره مادی و معنوی. كلام ما در نعمت باطنی است.

نواحی چهارگانه روزی مادی و معنوی

اين نعمت های باطنی كه می فرمايد: روزی وجود مقدس او به انسان، برای چهار ناحيه است: روزی معنوی اعضا، جوارح، نفس، قلب و روح. هر چهار ناحيه نيز در آيات كتاب خدا مطرح است:

______________________________
(1)- لقمان (31): 20؛ «و نعمت های آشكار و نهانش را بر شما فراوان و كامل ارزانی داشته.»