عرفان در سوره يوسف، ص: 167

دل، محبوب ترين دل است.

وقتی بلال حبشی را می زدند، يا او را عريان می كردند و روی ريگ های بيابانهای اطراف مسجد الحرام كه در آتش سرخ شده بود می انداختند، به دشمن می گفت:

شما می توانيد بدن مرا از من بگيريد، ولی خدا و پيغمبر صلی الله عليه و آله را نمی توانيد بگيريد.

دست شما فقط به بدن من می رسد، ولی به خدا و پيغمبر صلی الله عليه و آله درون وجودِ من نمی رسد. خيلی شكنجه شد، ولی خدا را از دست نداد. چون دل او با خدا، پيغمبر صلی الله عليه و آله و قيامت يكی شده و وحدت پيدا كرده بود. «1»

______________________________
(1)- من لا يحضره الفقيه، ترجمه غفاری: 6/ 444؛ «بلال- بكسر باء- فرزند رباح از ياران اوّليّه رسول خدا صلی الله عليه و آله است كه در غزوات آن حضرت از بدر و ديگر غزوات در همه شركت داشته، و از آن افرادی است كه در راه توحيد و ايمان بخدا و رسولش رنجها و شكنجه ها ديد و صبر و پايداری نمود، در تاريخ اسلام جمعی را «معذّبين في اللَّه» گويند و بلال يك تن از آنان است، در دمشق در سال هجدهم هجری بمرض طاعون درگذشت و قبر وی در آنجاست، و در طريق مؤلّف به او چند تن مجهول است و عبد اللَّه بن علیّ در كتب رجال ذكر نشده است.»

نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول صلی الله عليه و آله: 630، حديث 2246؛ «لقد أوذيت في اللَّه و ما يوذي أحد و أخفت في اللَّه و ما يخاف أحد، و لقد أتت عليّ ثلاثون من بين يوم و ليلة و ما لي و لبلال طعام إلّاشي ء يواريه إبط بلال.»

من لا يحضره الفقيه، ترجمه غفاری: 6/ 515؛ «شيخ مفيد در اختصاص و كشّی در رجال از امام صادق عليه السلام روايت كرده اند كه فرمود: «رحم اللَّه بلالا كان يحبّنا اهل البيت و لعن اللَّه صهيبا فإنّه كان يعادينا» و «كان بلال عبدا صالحا و صهيب عبد سوء يبكي علی فلان».»

الكافی: 4/ 98، باب الفجر؛ «عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِيِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام عَنِ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ فَقَالَ بَيَاضُ النَّهَارِ مِنْ سَوَادِ اللَّيْلِ قَالَ وَ كَانَ بِلَالٌ يُؤَذِّنُ لِلنَّبِيِّ ص وَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ وَ كَانَ أَعْمَی يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ وَ يُؤَذِّنُ بِلَالٌ حِينَ يَطْلُعُ الْفَجْرُ فَقَالَ النَّبِيُّ صلی الله عليه و آله إِذَا سَمِعْتُمْ صَوْتَ بِلَالٍ فَدَعُوا الطَّعَامَ وَ الشَّرَابَ فَقَدْ أَصْبَحْتُم.»

فضائل الخمسة من الصحاح الستة: 3/ 3؛ « (الاستيعاب لابن عبد البر: 2/ 423) قال: و روي من حديث أنس عن النبی صلی الله عليه و آله إنه قال: اشتاقت الجنة إلی علیّ و عمار و سلمان و بلال.»