عرفان در سوره يوسف، ص: 409

خاطر بدن، شهوت و لذت طلبی است. «1» بعد از طیّ هشت منزل، شهوت مهار بخورد. شهوت به معنی جامع كلمه، نه فقط منظور غريزه جنسی باشد. غريزه جنسی يك بُعد شهوت است.

ذكر، آخرين منزل سالك الی الله

آخرين منزل نيز پر شدن از خداست:

«وَ الذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيراً وَ الذَّاكِراتِ» «2»

وقتی به اينجا رسيديد:

«أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً».

«من» را بايد بيرون كرد؛ چون تمام كشش های باطل، شياطين و شهوات در خيمه «من» هستند. اين خيمه را بايد خراب كرد و طناب هايش را بريد.

طی كردن خالصانه منازل دهگانه

عالم بزرگواری می فرمود: وقتی به قم آمدم و درس خواندم، به اين نيت بود كه اهل حال شوم. خيلی درس خواندم. گفتم: اين قدر زحمت هدايت مردم را می كشم تا به حالم اضافه شود. برای اهل حال شدن كم حرف می زدم، كم می خوردم، عادی لباس می پوشيدم، از غذاهايی كه خيلی به آن علاقه داشتم، دوغ بود.

روزی ديدم شخص دوغ فروشی بساط خود را گسترده است، با خود گفتم: بروم دوغی بخورم. گفتم: آقا! يك ليوان دوغ بريز! تا ليوان را پر كرد، به خودم گفتم: تو در قم درس خواندی، در اين شهر خدمت كردی، نماز خواندی تا اهل حال و عرفان شوی، آن وقت اين درست است كه با اين لباس، در كوچه بايستی و دوغ بخوری؟

اين شأن عرفان نيست.

دوغ را پس دادم و راه افتادم. به اولين مسجدی كه رسيدم، رفتم تا دو ركعت نماز بخوانم. ديدم جوانی دست زير سرش گذاشته و خوابيده است. او را نگاه كردم، ديدم جايی او را نديده ام.

بالای سرش ايستادم، گفتم: آقا پسر، دراز كشيدن در مسجد، بی احترامی به مسجد است. چشم های خود را روی هم گذاشت. با نوك پا به پهلويش زدم و گفتم:

بی ادب! در خانه خدا نخواب.

او چشم خود را باز كرد و اسم مرا برد و گفت: تو برو دوغ بخور، بعد بيا. تو می خواهی دوغ نخوری كه بگويند: آقا اهل حال است. تو هنوز اسير دوغ نخوردنی، نه خوردن.

______________________________
(1)- مستدرك الوسائل: 7/ 500، باب 1، حديث 8742؛ «قَالَ الصَّادِقُ عليه السلام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله الصَّوْمُ جُنَّةٌ أَيْ سِتْرٌ مِنْ آفَاتِ الدُّنْيَا وَ حِجَابٌ مِنْ عَذَابِ الآْخِرَةِ إِلَی أَنْ قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله قَالَ اللَّهُ تَعَالَی الصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أُجْزَی بِهِ فَالصَّوْمُ يُمِيتُ مُرَادَ النَّفْسِ وَ شَهْوَةَ الطَّبْعِ الْحَيَوَانِيِّ وَ فِيهِ صَفَاءُ الْقَلْبِ وَ طَهَارَةُ الْجَوَارِح.»

مستدرك الوسائل: 3/ 43، باب 10، حديث 2973؛ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِي حَدِيثٍ يَذْكُرُ فِيهِ صِفَاتِ لُقْمَانَ وَ وَصَايَاهُ لِابْنِهِ قَالَ عليه السلام قَالَ وَ صُمْ صَوْماً يَقْطَعُ شَهْوَتَكَ وَ لَاتَصُمْ صَوْماً يَمْنَعُكَ مِنَ الصَّلَاةِ فَإِنَّ الصَّلَاةَ أَحَبُّ إِلَی اللَّهِ مِنَ الصِّيَامِ الْخَبَرَ.»

عوالي اللآلی: 3/ 289، باب النكاح، حديث 44؛ «و قال عليه السلام معاشر الشباب من استطاع منكم الباءة فليتزوج و من لم يستطع فعليه بالصوم فإن الصوم له وجاء.»

(2)- احزاب (33): 35؛ «و مردان و زنانی كه بسيار ياد خدا می كنند.»

(3)- حافظ شيرازی.