عرفان در سوره يوسف، ص: 97

پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايند: اين ماه، ماه انابه است، يعنی ماهی است كه با قدم های قويی مانند روزه، قرائت و فهم قرآن، تعلّم علم و عمل به قرآن و تمرين ترك گناه، كه اين قدمها، شما را از اين دنيای پرتلاطم، پرشيطان، پر فساد و پرجاذبه گناه، به پروردگار عالم می رساند.

با رساندن شما به خدا، غروب روز آخر ماه رمضان، از جانب خدا اعلام شده است كه امشب عيد است. چرا عيد است؟ چون بندگان من در طول سی روز از شيطانی بودن جدا شده و با حركت به سوی من، الهی شده اند. اين عيد را خدا برای شما گذاشته است، نه پيغمبر صلی الله عليه و آله:

«الذی جعلته للمسلمين عيداً» «1» خدايا! تو آن روز را كه روز وصل به روز آخر ماه مبارك رمضان است، عيد قرار دادی. عيد يعنی زمانی كه مردم همه چيز را نو قرار می دهند. روز آخر ماه رمضان، «2» انسان نيز انسان نويی شده است. غير از آنچه كه قبل از ماه مبارك رمضان بوده. اين معنای انابه است.

______________________________
(1)- من لا يحضره الفقيه: 1/ 512، باب صلاة عيدين.

(2)- وسائل الشيعة: 7/ 481، حديث 9911؛ «عَنِ الرِّضَا عليه السلام قَالَ إِنَّمَا جُعِلَ يَوْمُ الْفِطْرِ الْعِيدَ لِيَكُونَ لِلْمُسْلِمِينَ مُجْتَمَعاً يَجْتَمِعُونَ فِيهِ وَ يَبْرُزُونَ لِلَّهِ عز و جل فَيُمَجِّدُونَهُ عَلَی مَا مَنَّ عَلَيْهِمْ فَيَكُونُ يَوْمَ عِيدٍ وَ يَوْمَ اجْتِمَاعٍ وَ يَوْمَ فِطْرٍ وَ يَوْمَ زَكَاةٍ وَ يَوْمَ رَغْبَةٍ وَ يَوْمَ تَضَرُّعٍ وَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنَ السَّنَةِ يَحِلُّ فِيهِ الْأَكْلُ وَ الشُّرْبُ لِأَنَّ أَوَّلَ شُهُورِ السَّنَةِ عِنْدَ أَهْلِ الْحَقِّ شَهْرُ رَمَضَانَ فَأَحَبَّ اللَّهُ عز و جل أَنْ يَكُونَ لَهُمْ فِي ذَلِكَ مَجْمَعٌ يَحْمَدُونَهُ فِيهِ وَ يُقَدِّسُونَهُ.»

الكافي: 6/ 401، حديث 6؛ «الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ لِلَّهِ عز و جل عِنْدَ فِطْرِ كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عُتَقَاءَ يُعْتِقُهُمْ مِنَ النَّارِ إِلَّا مَنْ أَفْطَرَ عَلَی مُسْكِرٍ وَ مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً لَمْ تُحْتَسَبْ لَهُ صَلَاتُهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً فَإِنْ مَاتَ فِيهَا مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً.»