ايمان و آثار آن، ص: 14

حقيقت بندگی انسان از زبان پيامبر اكرم صلّی الله عليه و آله و سلّم

حضرت باقر عليه السّلام در روايتی از پيامبر اكرم صلّی الله عليه و آله و سلّم نقل می كند كه:

همانا ياران محمد صلّی الله عليه و آله و سلّم عرض كردند: ای رسول خدا! ما بر نفاق از خودمان ترسناكيم؟ حضرت فرمود: چرا از آن می ترسيد؟ عرض كردند: هنگامی كه نزد شما هستيم و شما ما را متذكر می كنيد و به آخرت تشويق می نماييد، ما از خدا می ترسيم و دنيا را يكسره فراموش می كنيم و در آن بی رغبت می شويم تا آن جا كه گويا در آخرت هستيم و به چشم خود بهشت و دوزخ را می بينيم، و چون از خدمت شما می رويم و به خانه هايمان برمی گرديم و بوی فرزندان را می شنويم و به زنان و خاندانمان می نگريم، از آن حالی كه نزد شما داشتيم، دگرگون می شويم، طوری كه گويا ما شما را نديده و در خدمت شما نبوده ايم و چنين حالی را نداشته ايم، آيا شما از اين كه اين تغيير حالت، نفاق در ما باشد، بر ما می ترسيد؟ رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم به آن ها فرمود: هرگز، اين نفاق نيست؛ اين ها وسوسه های شيطانی است كه شما را به دنيا تشويق می كند. به خدا سوگند، اگر شما به همان حالی كه خودتان را به آن توصيف كرديد، می مانديد، و به همان شكل، خدا را بندگی می كرديد، فرشتگان دست در دست شما می گذاشتند و بر روی آب راه می رفتيد و برای رد شدن از روی رودخانه ها و درياها، به پل و كشتی نياز نداشتيد و می توانستيد با كف پايتان از آن ها رد شويد، در حالی كه در آن ها فرو نمی رويد. «1»

______________________________
(1) 8. گزيده ای از ترجمه مصطفوی از اصول كافی، ج 4، ص 153. متن كامل اين روايت در كافی، ج 2، ص 423- 424 چنين آمده است:

عَنْ سَلَّامِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ، قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ عليه السلام فَدَخَلَ عَلَيْهِ حُمْرَانُ بْنُ أَعْيَنَ وَ سَأَلَهُ عَنْ أَشْيَاءَ. فَلَمَّا هَمَّ حُمْرَانُ بِالْقِيَامِ، قَالَ لِأَبِی جَعْفَرٍ عليه السلام: أُخْبِرُكَ، أَطَالَ اللَّهُ بَقَاءَكَ لَنَا وَ أَمْتَعَنَا بِكَ، أَنَّا نَأْتِيكَ فَمَا نَخْرُجُ مِنْ عِنْدِكَ حَتَّی تَرِقَّ قُلُوبُنَا وَ تَسْلُوَ أَنْفُسُنَا عَنِ الدُّنْيَا وَ يَهُونَ عَلَيْنَا مَا فِی أَيْدِی النَّاسِ مِنْ هَذِهِ الْأَمْوَالِ ثُمَّ نَخْرُجُ مِنْ عِنْدِكَ فَإِذَا صِرْنَا مَعَ النَّاسِ وَ التُّجَّارِ أَحْبَبْنَا الدُّنْيَا. فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ عليه السلام: إِنَّمَا هِیَ الْقُلُوبُ مَرَّهً تَصْعُبُ وَ مَرَّهً تَسْهُلُ ثُمَّ قَال أَبُوجَعْفَرٍ عليه السلام: أَمَا إِنَّ أَصْحَابَ مُحَمَّدٍ صلی الله عليه وآله قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ! نَخَافُ عَلَيْنَا النِّفَاقَ. فَقَالَ: وَ لِمَ تَخَافُونَ ذَلِكَ؟ قَالُوا: إِذَا كُنَّا عِنْدَكَ فَذَكَّرْتَنَا وَ رَغَّبْتَنَا وَجِلْنَا وَ نَسِينَا الدُّنْيَا وَ زَهِدْنَا حَتَّی كَأَنَّا نُعَايِنُ الْآخِرَهَ وَ الْجَنَّهَ وَ النَّارَ وَ نَحْنُ عِنْدَكَ، فَإِذَا خَرَجْنَا مِنْ عِنْدِكَ وَ دَخَلْنَا هَذِهِ الْبُيُوتَ وَ شَمِمْنَا الْأَوْلَادَ وَ رَأَيْنَا الْعِيَالَ وَ الْأَهْلَ، يَكَادُ أَنْ نُحَوَّلَ عَنِ الْحَالِ الَّتِی كُنَّا عَلَيْهَا عِنْدَكَ وَ حَتَّی كَأَنَّا لَمْ نَكُنْ عَلَی شَیْ ءٍ أَ فَتَخَافُ عَلَيْنَا أَنْ يَكُونَ ذَلِكَ نِفَاقاً؟ فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه وآله: كَلَّا، إِنَّ هَذِهِ خُطُوَاتُ الشَّيْطَانِ فَيُرَغِّبُكُمْ فِی الدُّنْيَا، وَ اللَّهِ، لَوْ تَدُومُونَ عَلَی الْحَالَهِ الَّتِی وَصَفْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِهَا، لَصَافَحَتْكُمُ الْمَلَائِكَهُ وَ مَشَيْتُمْ عَلَی الْمَاءِ، وَ لَوْ لَا أَنَّكُمْ تُذْنِبُونَ فَتَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ، لَخَلَقَ اللَّهُ خَلْقاً حَتَّی يُذْنِبُوا ثُمَّ يَسْتَغْفِرُوا اللَّهَ فَيَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ؛ إِنَّ الْمُؤْمِنَ مُفَتَّنٌ تَوَّابٌ؛ أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ، وَ قَالَ: اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْه.