ايمان و آثار آن، ص: 80

إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی خُسْرٍ.: تمام مرد و زن عالم در حال ضرر دادن هستند. إِلَّا الَّذينَ آمَنُوا، مگر كسانی كه پيوند عميق صحيح، متين، مستقيم و ريشه دار با ذات اقدس احديت دارند، ولی نه پيوند تنها، وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ.؛ يعنی آن ها قيافه آن اعتقاد معنوی ای را كه در خطّ خواسته های آن وجودی كه به او عقيده مندند، قرار دارد، در عالم خارج پياده می كنند. دقت مسأله در اين مطلب است كه نمی گويد: «الا الذين آمنوا و عملوا»؛ چون خداوند هر عملی را هم قبول نمی كند؛ بلكه او آن عملی را كه رنگ، نور، خلوص برای خدا و امر و نهی خدا بر سر آن سايه داشته باشد، می پذيرد، و عمل به طور مطلق مورد پذيرشش نخواهد بود، و لذا فقها حكم می كنند روزه، نماز و حج با ريا باطل است. مبانی شرعی وجوبی، با ريا، خودنمايی و تظاهر در عمل سازگار نيست و عمل آلوده به آن ها را باطل می دانند؛ يعنی هر عملی هم مورد توجّه نيست، بلكه عمل بايد رو به روی آينه ايمان باشد؛ يعنی همان گونه كه انسان وقتی در مقابل آينه قرار گرفت، خودش را می بيند و در هنگام تنهايی، غير خود را نمی بيند، عمل بايد در آين ايمان انعكاس پيدا كند. اگر عمل بيگانه از ايمان باشد، در آينه ايمانی كه در درون است، انعكاس پيدا نمی كند؛ چون نمی تواند ربط با خدا پيدا كند تا خداوند آن را قبول نمايد. برای همين شرط عمل اين است كه هميشه بايد سه جنبه آن را بدرقه كنند: ايمان فرد، امر الهی و خلوص عمل.

ايمان، اولين جنبه ای كه بايد عمل را در قبولی بدرقه كند

اولين جنبه ای كه بايد عمل را به سمت پروردگار عالم، بدرقه كند، ايمان خود انسان است. متصلين الهی، اعمالشان قبول می شود، و خدا اصلًا به اعمال غير متصلين، كلمه صالح را وصل نمی كند. شما می گوييد، خدمت به جامعه بشر. من می پرسم، مگر بشر در مقابل خدا چه كسی است كه برای استفاد بشری ديگر از خدمت او، چنين بر سر خدا منت بگذارد، مثلًا چهار متر سيم را به يكديگر وصل كرده، و چهار تا پيچ و مهره را به همديگر بسته، و سی واشر و برنامه های ديگر صنعتی را با يكديگر مركّب كرده، و اين محصول برای بشر وسيله ای شده كه او می تواند راه هزار متر را در يك برنامه زمانی كمتر از مركب های قديم طی كند. شما چنين كاری را خدمت به بشر می بينی، ما هم اين نگاه را قبول می كنيم، ولی اين عمل در منطق الهی وقتی مورد ارزيابی قرار می گيرد، خدا هم برای پذيرش آن شرايطی را عرضه كرده كه اگر بشر بخواهد از زير بار آن شرايط فرار كند، او آن عمل را