ايمان و آثار آن، ص: 39
اسلام و اصل تربيت
اسلام اصل تربيت را تحت عنوان تزكيه، پاكيزگی جان و پاكيزگی عقل نام می برد. اسلام تربيت را اصل و علم را وسيله قرار داده است، ولی فرهنگ قرن بيستم، علم را هدف قرار داده و به تربيت انسان ها كاری ندارد. اين كه انسان چه دينی داشته باشد، در هيچ كجای جهان مطرح نيست و تنها مدرك علمی او مطرح است؛ چنان كه اگر يك نفر به اين مدرك برسد، می تواند دبير بشود و پنجاه نفر را هم می شود زير دست او گذاشت. حالا مواردی، مثل اين كه او زناكار است، و يا لواطكار، و يا قمارباز، و يا بد اخلاق، مطرح نيست، و تنها علم هدف است. اين شخص برای سير كردن شكم خود، فقط يك راه دارد، استفاده از مدرك دبيری و معلمی. با استفاده از چنين مدركی، جهان او را قبول می كند. البته، تازه در دنيا زمزمه تربيت معلم پيدا شده است. ولی در جهانی كه تحت قواعد ربانی نيست، وقتی می خواهند معلّم تربيت كنند، عده ای در سمينارهای جهانی می نشينند و قواعدی از مغزشان تراوش می كند كه معلمان بايد خود را با آن قواعد تطبيق بدهند و اين می شود تربيت معلم. ولی در فرهنگ الهی، تربيت اصل و هدف است وعلم وسيله می باشد؛ فرهنگ الهی می گويد: علم بدون تربيت، صاحبش دزدِ با نورافكن است.
نمونه ای از معلم تربيت شده در اسلام
در عيد قربان، شيخ مفيد اعلی الله مقامه الشريف «1» شانه بين شاگردهای خود تقسيم كرد، امّا به دو نفر از آن ها شانه نداد. كلاس كه تعطيل شد، به شيخ گفتند: چرا تبعيض قايل شدی؟ گفت: چه تبعيضی؟ گفتند: به آن دو محصل شانه ندادی. فرمود: مگر در صورتشان مو در آمده است؟ از اين سخن جناب مفيد معلوم می شد كه از زمانی كه اين بچه ها به سر كلاس او می رفتند، او به صورت آن ها اصلًا نگاه نمی كرده است، از ترس خطای چشم. همين كه
______________________________ (1) پی نوشت
1. الشيخ المفيد (336- 413. ق.): أبوعبد الله محمد بن محمد بن النعمان بن عبد السلام بن جابر بن النعمان المعروف بالشيخ المفيد. قال الطوسی: «المعروف بابن المعلم، من جمله متكلّمی الإماميه، انتهت إليه رئاسه الإماميّه فی وقته، و كان مقدّما فی العلم و صناعه الكلام، و كان فقيها متقدّما فيه، حسن الخاطر، دقيق الفطنه، حاضر الجواب. و له قريب من مائتی مصنّف كبار و صغار، و فهرست كتبه معروف، ولد سنه 338، و توفی لليلتين خلتا من شهر رمضان سنه 413 و كان يوم وفاته يوما لم ير أعظم منه من كثره الناس للصلاه عليه، و كثره البكاء من المخالف و الموافق.
فهرس التراث، ج 1، ص 469- 470 با تلخيص
