ايمان و آثار آن، ص: 112
پدرانی هستند كه به گرسنگی شكم و مابقی توابع بدن فرزندانشان جواب می دهند، ولی به فرياد گرسنگی جان و عقل آن ها كاری ندارند. متأسفانه، بايد در اين مورد گفت، مسلمان ها بسيار كم به فرزندانشان توجّه دارند، در حالی كه آنان بايد در هزينه ای كه برای بدن فرزندان خود می كنند، اگر آن را به ده قسمت تقسيم كنند، تنها يك قسمت آن را صرف بدن آنان نمايند و نُه قسمت ديگر آن را بايد صرف عقل و جانشان كنند. اگر تمام همت آنان در بدنشان هزينه شود، عقل و جان فرزندانشان گرسنه می ماند، و ادامه اين گرسنگی، جان و عقل آنان را هلاك می كند و در نتيجه، فرزندان اين ملت دنياپرست می شوند.
امام صادق عليه السلام می گويد: آيا واقعاً مردم خجالت نمی كشند كه روح و عقل را رها كرده اند و تمام ساعات شبانه روز خود را در بدن هزينه می كنند؟
البته، آن مقدار غذايی را هم كه به عقل می دهند، نتيجه آن به بدن بر می گردد؛ يعنی فكر می كنند، فرزندشان را به دنبال چه علمی بفرستند كه درآمد بيش تری داشته باشد، و در واقع، اين غذا هم برای روح و عقل آنان هيچ فايده ای ندارد.
ابعاد تربيتی اميرمؤمنان عليه السلام
اين مرد بيدار و دارای تربيت الهی، به همه زوايای وجودی فرزندانش نگاه می كرد. اولًا فرزندانش را از نظر بدنی به طرز شگفتی تربيت می كرد؛ چنان كه وقتی ديگران گرسنه بودند، دختران و پسران علی عليه السلام هم سير نبودند؛ در حالی كه ديگران برهنه بودند، آن ها هم پوشيده نبودند. امام زين العابدين عليه السلام در شب دوازدهم محرم، وقتی كه می خواست بدن أبی عبدالله عليه السلام را دفن كند، بنی اسد هم به ياری او آمده بودند. آن ها وقتی در روشنايی ماه ديدند كه قسمتی از شانه أبی عبدالله عليه السلام سياه هست، گريه كردند و به زين العابدين عليه السلام گفتند: در جنگ چه ضربه ای به پدرتان خورده كه پشتش سياه شده است. امام عليه السلام فرمود: اين سياهی بر اثر ضربه جنگ نيست؛ بلكه من از وقتی كه يادم هست، پدرم هر شب آن قدر بار سنگين فقرا، يتيمان و مستمندان را به دوش می گرفت و به در خانه هايشان می برد كه از سنگينی آن بارها، پوست بدنش متأثّر و سياه شد. «1»
______________________________ (1) 14. المناقب، ج 4، ص 66. متن روايت چنين است:
شعيب بن عبد الرحمن الخزاعی قال وجد علی ظهر الحسين بن علی يوم الطف أثر فسألوا زين العابدين عن ذلك فقال هذا مما كان ينقل الجراب علی ظهره إلی منازل الأرامل و اليتامی و المساكين.
