ايمان و آثار آن، ص: 105

وزن اجسام نامريی

اجسام جهان دارای وزن است؛ يعنی آنچه در عالم محسوس و مشهود قرار گرفته، وزن دارد و بشر اكنون تا جايی پيشرفت كرده كه توانسته به وزن اشيا دست پيدا كند؛ چون تعيين وزن در هر شی ءای مخصوصاً در هنگام بهره بردن از آن، مسأله ای مهم است. شايد بسياری از موجودات عالم غيب هم وزن داشته باشند و هم چنين بسياری از ناديدنی ها عالم. امام زين العابدين عليه السلام در صحيفه سجاديه عقيده دارد كه هوا وزن دارد؛ ما هوا را نمی بينيم، اما هوا وزن دارد، و اين نكته، امر مسلمی است. از اين وزن معينی كه خدا به هوای كره خاك داده است، نتايج مثبتی عايد عالم حيات شده است. در اين موضوع، بهتر است به كتاب های علمی مراجعه شود. در اين كتاب ها، منافع وزن هوا را ذكر كرده اند. «1»

______________________________
(1) 2. پيشينيان بر اين عقيده بوده اند كه هوا فاقد وزن است، تا سال 1643 م كه وسيل هوا سنجی به دست «توريچلی» (1608- 1647) اختراع گرديد (تاريخ علوم، پی ير روسو، ترجمه حسن صفاری، ص 256) و بدين وسيله پی بردند كه هوا دارای وزن است؛ هم چنين پی بردند كه هوا تركيبی از گازهای مخصوصی است كه هر يك وزن مشخصی دارد و می توان وزن هوا را در هر كجا با مقدار فشاری كه وارد می آورد، سنجيد و هر چه از سطح دريا بالا رويم، از اين فشاركاسته می شود. اكنون به دست آمده كه فشار هوا در سطح دريا، معادل ثقل لوله عمودی جيوه به ارتفاع 76 سانتی متر است. همين فشار در سطح دريا بر بدن انسان وارد می شود، ولی در ارتفاع 5 كيلومتر از سطح دريا، اين فشار به نصف كاهش می يابد. پس هر چه بالاتر رود، اين فشار به طور معكوس پايين می آيد، به ويژه در لايه های بالای هوا كه تراكم هوا به گونه فاحشی پايين می آيد و رقيق می گردد. در واقع، نيمی از گازهای هوايی؛ يعنی تراكم پوشش هوايی، چه از لحاظ وزن وچه از لحاظ فشار، در ميان از سطح دريا تا ارتفاع 5 كيلومتر واقع گرديده و سه چهارم آن تا ارتفاع 12 كيلومتر می باشد. ولی موقعی كه به ارتفاع 80 كيلومتر برسيم، وزن هوا تقريباً به 20000/ 1 پايين می آيد. به وسيل شهاب های آسمانی به دست آمده كه تراكم هوا تقريبا تا حدود ارتفاع 350 كيلومتر است؛ زيرا از فاصل 350 كيلومتری سنگ های آسمانی بر اثر اصطكاك و برخورد با ذرات هوا ملتهب و شعله ور می گردند (البصائر الجغرافيه، نوشته استاد رشيد رشدی بغدادی، ص 208- 205). هوا سنگينی و فشار خود را از تمامی جوانب بر بدن ما وارد می سازد، ولی ما فشار و سنگينی آن را احساس نمی كنيم؛ زيرا فشار خون عروق بدن ما معادل فشار هوا است و هر دو فشار خارج و داخل بدن متعادل می باشند. ليكن موقعی كه انسان بر كوه های بلند بالا می رود و فشار هوا كم می شود، اين تعادل بر هم خورده، فشارداخلی از فشار خارجی بيش تر می شود. اگر رفته رفته فشار هوا كاهش يابد، گاه خون از منافذ بدن بيرون می زند. اولين احساسی كه به انسان در آن هنگام رخ می دهد، سنگينی بر دستگاه تنفسی است كه بر اثر فشار خون بر عروق تنفسی تحميل می شود و مجرای تنفس را تنگ كرده و موجب دشواری تنفس می گردد (مبادی ء العلوم العامه، ص 57- مع الطب فی القرآن الكريم، ص 21).. آيت الله معرفت، علوم قرآنی، ص 414