ايمان و آثار آن، ص: 173
اما مردم به اين مقدار اكتفا نكردند و گفتند: خدای واقعی ما همين طبيعت است؛ چون دارای آثار و بركات زيادی است، و علت ديگر اين بدبينی اين بود كه گفتار و عمل صاحبان كليسا با هم فرق می كرد؛ برای همين دين در اروپا، مخصوص افراد سالخورده شد و ديگر كار به جايی رسيد كه در اروپا كسی جرأت نداشت اسم دين را ببرد. به تدريج، دين فقط در روز يكشنبه برای حضور در كلسيا، و آن هم تنها برای مدت دو ساعت منحصر شد، و تازه اين قص ديندارانشان بود، و بی دين هايشان كه اكثريتشان بود، به طور كامل از خداوند هستی دست كشيدند و طبيعت را به خدايی پذيرفتند.
سست شدن عقايد مسلمانان، خطر پيش رو
متأسفانه، اكنون با اين اوضاع و احوال، مسلمانان به سمتی می روند كه به همان گرفتارهايی كه مسيحيان دچار آن شدند، دچار خواهند شد؛ گرفتاری هايی كه سبب شد، مسيحيان ثمر تلاش حضرت عيسی عليه السلام را به اين شكل تحريف كنند. اين گرفتاری ها اكنون دارد بر سر ما مسلمانان می آيد؛ به علت اين كه خدا، پيامبر و اهل بيت صلوات الله عليهم را نشناختيم، و برای همين، در عقايد سست شديم. علاوه بر اين كه ما در تبليغات هم ضرر كرديم. در يك كتابفروشی كتابی برداشتم كه دارای پنج يا شش جلد بود. من به مطالب اين كتاب كه به عنوان عقايد و اصول اسلامی چهل سال پيش چاپ شده بود، نگاهی اجمالی كردم، ديدم مطالب اين كتاب، نه تنها برای مردم سودی ندارد، بلكه مضرّ هم است، و اين مطالب به ظاهر اسلامی در قالب شعر و قصه به مردم ارايه شده است. علت اين كه چنين خطراتی متوجّه مردم شده، اين است كه اين گونه مطالب در باب اعتقاد و اخلاق به وسيله افراد غير متخصّص ارايه شده است. الان، وظيفه روحانيت بسيار سنگين است: «1» ملتی كه دين نداشته باشد، فايده ای ندارد. در ابتدا خدا و پيامبر را به مردم معرفی كنيد. افراد غربزده گفتند: علم خدا است، و عجيب اين است كه اين افراد ما را سست كردند؛ چون وقتی مظاهر علم به ايران آمد، ما خدای واقعی را نمی شناختيم. به ما گفتند: چهارده قرن است كه دعا و نماز می خوانيد و هنوز شما در ابتدايی ترين وسايل متوقف شده ايد، پس خدای واقعی علم است. در اروپا هم از وقتی خدای مردم علم شده، دولت هايشان توانسته اند بر مردم منطقه تسلّط يابند.
______________________________ (1) 20. الكافی، ج 1، ص 54.
