ايمان و آثار آن، ص: 1
نشانه های دينداران واقعی
پيش از ورود به كلاس تربيتی امام عليعليه السلام لازم است به شايستگی علمی اين مربی بشريت اشاره كنيم. البته، بيان اين شايستگی علمی يا بايد از زبان وجودی برتر از او باشد يا به زبان خودش. او در معرّفی بخشی از توان علمی اش به ابن عباس كه از شاگردان برجسته او به شمار می رود «1»، می گويد:
پسر عباس! اگر برای تشكيل كلاس شرح و تفسير قرآن، افراد زود فهمی را بيابم، و من سور حمد را كه تنها هفت آيه بيش تر ندارد، برای موضوع تدريسم انتخاب كنم، و اين افراد از شروع اين كلاس تا پايانش، هم مطالبی را كه من می گويم، بنويسند، وزن اين يادادشت ها چنان سنگين می شد كه با آن می توانستم هفتاد شتر قوی را گرانبار كنم. «2»
اين تعريفی كه علی از خود می كند، نشان می دهد كه اين مغز متفكّر به طور مستقيم از چشمه بی نهايت ربانی فيض می گرفت تا آن را به من و شما برساند و درخت وجودمان را در اين عالم، پرمحصول كند. برای همين به حقيقت بايد گفت: دل بريدن از علی عليه السلام، يعنی خشكاندن درخت وجود از آبنوش تمام معانی عالی.
اين مربی بزرگ، در كلاس تربيتی كه برای امام حسن عليه السلام تشكيل داده بود، يازده نشان دينداران را تبيين كرده «3» كه ما اگر دينداری خود را با اين نشانه ها
______________________________ (1) پی نوشت 1. عبد الله بن عبّاس بن عبد المطلب الهاشمی: و هو الذی دعا له النبی صلّی الله عليه و آله بقوله: «اللّهم علّمه التأويل و فقّهه فی الدّين». و هو أوّل من أملی تفسير القرآن، و كان من شيعه أمير المؤمنين و خواص تلاميذه، و كان يعرف بترجمان القرآن. فهرس التراث، ج 1، ص 99
(2) 2. ينابيع الموده، ج 1، ص 205. اصل روايت را ابن شهر آشوب در كتاب مناقب آل ابی طالب، ج 1، ص 322 از قوت القلوب چنين نقل كرده: قال علی عليه السلام: لو شئت لاوقرت سبعين بعيرا فی تفسير فاتحه الكتاب.
(3) 3. كلينی، كافی، ج 2، ص 239. متن كامل حديث چنين است: عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِی بَصِيرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام، قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام: إِنَّ لِأَهْلِ الدِّينِ عَلَامَاتٍ يُعْرَفُونَ بِهَا صِدْقَ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءَ الْأَمَانَهِ وَ وَفَاءً بِالْعَهْدِ وَ صِلَهَ الْأَرْحَامِ وَ رَحْمَهَ الضُّعَفَاءِ وَ قِلَّهَ الْمُرَاقَبَهِ لِلنِّسَاءِ أَوْ قَالَ قِلَّهَ الْمُوَاتَاهِ لِلنِّسَاءِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ وَ سَعَهَ الْخُلُقِ وَ اتِّبَاعَ الْعِلْمِ وَ مَا يُقَرِّبُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زُلْفَی طُوبی لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ ...
