ايمان و آثار آن، ص: 52

گرفتار حيوانات نشود. اگر خودت زنده ماندی، بعد از برگشتن، زن و بچه من را خبر كن، و بدين صورت، يكی از آن ها از دنيا می رود، در حالی كه حتی آبی نبود كه او بتواند با آن دوستش را غسل بدهد، برای همين مجبور می شود او را تيمم بدهد، و بعد او را كفن و دفن می كند، و سپس او خودش به تنهايی به راهش ادامه می دهد تا به يك آبادی می رسد. از اهالی آن آبادی، او نشانی جاده كربلا را می گيرد. در كربلا، او توفيق زيارت حضرت أبی عبدالله الحسين عليه السلام را پيدا می كند و بعد هم از آن جا به ايران بر می گردد. وقتی او به ايران می آيد، به سراغ خانواده دوستش می رود و خبر وفات رفيقش را به آن ها می دهد. يك سال هم از اين واقعه می گذشت كه شبی رفيق پستچی اش را خواب می بيند كه دارد از محلی عبور می كند ....

نظر اسلام در خواب ديدن

قبل از بيان ادام ماجرای آن دو پستچی، برای اين كه خواب در آن نقش محوری دارد و بر معتبر دانستن خواب استوار است، بهتر است كه نظر اسلام را درباره خواب بيان كنم. بعد ادام ماجرا بيان نمايم.

قرآن مجيد خواب ديدن را رد نكرده است. طبق آيات قرآن و از نظر بيداران اسلامی، خواب بر هفت قسم تقسيم شده است. «1» كسانی كه می خواهند درباره اين هفت

______________________________
(1) 5. از دارالسلام محدّث نوری نقل شده كه پيامبر اكرم صلی الله عليه وآله فرمود: خواب بر هفت قسم است: 1. خواب غفلت، 2. خواب بدبختی، 3. خواب لعنت، 4. خواب عقوبت و عذاب، 5. خواب راحت، 6. خواب رخصت، 7. خواب حسرت. منبع: پايگاه اينترنتی احاديث www .ahadith .ir

هم چنين در توضيح اين خواب ها از اين كتاب چنين نقل شده است: اما خواب غفلت، خوابيدن در مجلس پند و يادآوری است. خواب بدبختی، خوابيدن در وقت نماز است. خواب لعنت، خوابيدن صبحگاه است. خواب عذاب، خوابيدن بعد از نماز فجر (صبح) است. خواب راحت (خواب قيلوله)، خوابيدن هنگام ظهر است. خواب رخصت، خوابيدن بعد از نماز عشا است. خواب حسرت، خوابيدن در شب جمعه است.

امّا چنين روايتی در متون حديثی شيعی و سنی نيامده است، ولی شيخ سليمان جمل در صفح دوم جلد سوم كتاب" حاشی الجمل" خود كه يكی از منابع فقه شافعی است، در باب اوقات الصلا آن، به نقل از حاشی كتاب" الْحِصْنِ الْحَصِينِ" عين همين مطلب را آورده است:

فَائِدَهٌ: النَّوْمُ عَلَی سَبْعَهِ أَقْسَامٍ نَوْمُ الْغَفْلَهِ وَنَوْمُ الشَّقَاوَهِ وَنَوْمُ اللَّعْنَهِ وَنَوْمُ الْعُقُوبَهِ وَنَوْمُ الرَّاحَهِ وَنَوْمُ الرَّحْمَهِ وَنَوْمُ الْحَسَرَاتِ أَمَّا نَوْمُ الْغَفْلَهِ فَالنَّوْمُ فِی مَجْلِسِ الذِّكْرِ وَنَوْمُ الشَّقَاوَهِ النَّوْمُ فِی وَقْتِ الصَّلَاهِ وَنَوْمُ اللَّعْنَهِ النَّوْمُ فِی وَقْتِ الصُّبْحِ وَنَوْمُ الْعُقُوبَهِ النَّوْمُ بَعْدَ الْفَجْرِ وَنَوْمُ الرَّاحَهِ النَّوْمُ قَبْلَ الظُّهْرِ وَنَوْمُ الرَّحْمَهِ النَّوْمُ بَعْدَ الْعِشَاءِ وَنَوْمُ الْحَسَرَاتِ النَّوْمُ فِی لَيْلَهِ الْجُمُعَهِ.

به نظر نمی رسد كه متن مذكور روايت باشد، بلكه شايد برداشتی از روايات نقل شده در منابع روايی اهل سنت باشد.

در متون شيعی در بار اقسام خواب در مجمع البيان فی تفسير القرآن (ترجمه آن)، ج 10، ص 229، چنين آمده است:

خواب بر چهار قسم است: يكی خوابی كه از جانب خداست و تعبير دارد. دوم، خوابی كه زاييده وسوسه های شيطان است. سوم خوابی كه بر اثر غلبه اخلاط بدن (از قبيل: خون، بلغم، صفرا و سودا) به وجود می آيد. چهارم، خواب هايی كه زاييده پاره ای از افكار است. سه قسم اخير، از خواب های پريشان و قسم اول، الهام است. رؤيای پيامبر، از همين قسم و بشارتی بود كه به مؤمنين درباره پيروزی داده شد ..