ايمان و آثار آن، ص: 214
نفرت از گناه، دومين عامل برای توبه
دربار دومين عامل توبه، علی عليه السلام می گويد، اگر راست می گويی كه توبه كردم، پس نسبت به گذشت خود، نفرت پيدا كن؛ چون نفرت از شی ء، آن را نسبت به انسان مبغوض می كند و انسان ديگر چنين شی ءای را نمی خواهد.
نقش محبت و نفرت، بسيار شگفت است. انسان، گرسنه ای را می بيند و می گويد: آقا چرا رنگت پريده؟ گرسنه جواب می دهد: گرسنه ام. پس به او می گويد: من برای اين كه سير شوی، حاضرم به تو پول خوبی بدهم، به شرط اين كه بچ ماری را كه در جعب سيگارم مخفی كرده ام، دربياورم و بعد بر روی دست شما بگذارم، تا نيشی به شما بزند و برای اين نيش هم، صد هزار تومان به شما می دهم. گرسنه هم جواب می دهد: من با دو هزار تومان سير می شوم، امّا اين صد هزار تومان در مقابل نيش اين مار را نمی خواهم. حالا در جای ديگر، كسی به همين شخص می رسد و می گويد: كجا می روی؟ او جواب می دهد: گرسنه ام و می روم غذايی بخورم و پولی هم ندارم. آن فرد به اين گرسنه می گويد: تا اين كلانتری يا فلان اداره با من بيا و به نفع من امضايی روی كاغذ بينداز، من هم پنج هزار تومان به تو می دهم. آن گرسنه می گويد: برای اين كار، دو هزار تومان هم اگر بدهی، من امضا می كنم.
او چرا اين كار را می كند و چگونه بايد او را بيدار كرد؟ ما برای بيدار شدنش، بايد به او بگوييم: جناب! تو كه تحمّل نيش بچه ماری را نداشتی و از آن، متنفّر بودی، چرا می خواهی چنين اوراقی را امضا كنی؟ پشت سر اين امضا ميليون ها مار خطرناك قيامت خوابيده و تو نسبت به گزش آن ها، نمی توانی مصونيت داشته باشی.
توبه كار اگر ديد هم چنان گناه را ادامه می دهد، بايد مقداری از آن گناه نفرت پيدا كند، مثل نفرتی كه از مار دارد، يا مثل نفرتی كه از برق گرفتگی دارد، يا مثل نفرتی كه از افتادن از بالای پشت بام دارد، يا مثل نفرتی كه از سقوط هواپيما دارد. او بايد آن لحظه ای كه در هواپيما نشسته، از گناه نفرت پيدا كند. عليعليه السلام می گويد: بند دوم و مرز دوم توبه از هر گناهی عبارت است از نفرت. وقتی كه من حالت نفرت از گناه برايم زنده شد، آن گناه برايم مبغوض می شود و من ديگر از آن لذت نمی برم و از آن فراری هم می شوم.
سومين عامل برای توبه، پر كردن زوايای زندگی
سومين مرزی كه حضرت می گويد: در مقابل دشمنان و خطرات بايد ايجاد كنی، اين است كه اگر ما زمين خالی ای داشته باشيم، آن را با نمازهايی كه نخوانده ايم، با روزه هايی كه نگرفته ايم، با برنامه های نيكی كه برای مان پيش آمده و آن ها را انجام نداده ايم، و به طور كلی، با
