ايمان و آثار آن، ص: 151

چند كه مجری گناه كبيره عقيده داشته باشد كه عالم خدايی دارد. عقيده، يعنی «لا اله الا الله»، و عقيده، يعنی نگاه داری «لا اله الا الله»، چه برای خود، و چه برای كسانی كه با انسان پيوند دارند. عقيده، يعنی نفی خدايان قلابی، و اثبات خدای واقعی، و حفظ اين واقعيت، چه برای خود، و چه برای كسانی كه با انسان پيوند انسانی دارند، نه پيوند از روی اسارت. جمله ای را از اميرمؤمنان عليه السلام در اين باره نقل می كنند: عثمان در چهارچوب درب اتاق ايستاده بود. حضرت علی عليه السلام با دستش اشاره به عثمان كرد و فرمود: اين آخرين مرتبه ای است كه يكديگر را می بينيم، و از اين مجلس به بعد، ديگر نه من تو را می بينم، و نه تو من را می بينی. من آمدم تا به تو بگويم: آخرين مأمور ضعيف ناتوان تو كه خيلی كار مهمی در اختيار ندارد و در آخرين گوش اين آب و خاك به انجام وظيفه مشغول است، اگر گناهی در اين جامعه مرتكب شود، بدون اين كه اين گناه را از حساب اعمال او كم كنند، همين گناه در پروند تو هم منعكس می گردد.

لزوم حفظ توحيد برای خود و ديگران

حفظ توحيد برای خود و برای كسی كه با انسان پيوند دارد، لازم است. اگر چنين كسی اهل توحيد نيست، بايد ما او را به توحيد دعوت كنيم، و اگر هم اهل توحيد هست، بايد عملًا او را در مرز توحيد حفظ كنيم. حالا به هر راهی كه ممكن است، البته، با نشان دادن راه صحيح، و با در اختيار گرفتن وسيل مثبت و وسيل حق. مثلًا اگر فردی با ديدن اعمال ما، در توحيد ثابت قدم می ماند، بايد در برابر او عمل تزكيه شده نشان بدهيم، يا اگر فردی در برابر عبادت ما در توحيد ثابت می ماند، بايد سستی در عبادت نداشته باشيم، يا اگر فردی است كه در برابر علم ما و اظهار علم ما به توحيد پايبند می شود، علم را اظهار و دانش را پخش كنيم، و يا اگر فردی است كه در برابر كارگردانی ما پايبند به توحيد می شود، بايد همان كار را انجام بدهيم.

اثبات خدای واقعی در دل

و خلاصه ما بايد وظيفه شناس باشيم، اين گونه كه بدانيم و بتوانيم كه چگونه بايد در مقام اثبات خدای واقعی و نفی خدايان قلابی در دل برآييم، و اين كه چگونه اين واقعيت را برای خود و ديگران حفظ كنيم.