ايمان و آثار آن، ص: 253
حيای ديندار و بی دين
در اين جا به گوشه ای از آثار دين و دينداری عنايت می كنيم. به طور مثال، پيامبر اكرم صلّی الله عليه و آله و سلّم فرمود: از ضرب المثل های انبيا جز اين گفت مردم برجا نمانده است، اگر حيا نداری، هر كاری كه خواستی انجام بده. «1» معلوم است چنين كسی كه در برابر پروردگار و در برابر مردم حيا ندارد، ديگر از گناه روگردانی ندارد؛ آدم بی حيا از توهين و تحقير مردم و ضرر زدن و ظلم كردن به آنان ابا ندارد، و الا آدمی كه از پروردگار عالم حيا كند، در خلوت هم كه باشد و آتش غريزه هم فوران كند، با خود می گويد، پروردگار عالم دارد مرا می بيند و من از او خجالت می كشم و نمی توانم مرتكب كارِ زشت شوم. يك آدم با حياء هيچ وقت به مردم حمله نمی كند؛ هيچ وقت به مردم تهمت نمی زند؛ هيچ وقت به مردم بد نمی گويد؛ هيچ وقت به مردم فحش نمی دهد. كسی كه مای حيا دارد، ادب دارد؛ هم نسبت به خدا ادب دارد و هم نسبت به بندگان خدا. امام صادق عليه السلام فرمود: «2»: آن كسی كه حياء ندارد، بداند دين ندارد؛ چون حيا از آثار دينِ واقعی است و از آثار الفاظ دين كه به زبان آورده می شود، يا از آثار اعمال ظاهری كه انجام می دهد، نيست.
عبادت به عشق رسيدن به دختر شاه
مرحوم نراقی در كتاب طاقديس نقل می كند كه جوان خاركنی عاشق دختر حاكم شد و با همان لباس خاركنی اش به خواستگاری او رفت. همان دم در نگهبان قصر به او گفت: شما قبلًا از اعلی حضرت وقت گرفتيد؟ او گفت: نه. نگهبان گفت: نمی شود كه وقت نگرفته، پيش شاه بروی. بعد به او گفت: اصلًا تو با شاه چه كار داری؟ گفت می خواهم بروم از شاه دخترش را خواستگاری كنم. نگهبان حسابی او را كتك زد و به او گفت برود گم شود و ديگر اين جا پيدايش نشود. بعد كسی به اين جوان خارك كن گفت می خواهی شاه دخترش را به تو بدهد؟ جوان گفت: خيلی دلم می خواهد. آن شخص گفت: اين كاری ندارد. به مسجد جامع برو و كنار محراب آن، تا نفس داری، نماز بخوان. چند نفر كه تو را ديدند، به تو می گويند التماس دعا. چند تا دعا هم كه برای آن ها كردی، كسی هم دنبال اين نخواهد بود كه پيگيری كند ببيند سرانجام اين دعاهای تو
______________________________ (1) 13. اشاره به اين روايت عيون أخبارالرضا عليه السلام، ج 2، ص 56: عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عليهم السلام: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله عليه و آله قَالَ: لَمْ يَبْقَ مِنْ أَمْثَالِ الْأَنْبِيَاءِ إِلَّا قَوْلُ النَّاسِ إِذَا لَمْ تَسْتَحْیِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ.»
(2) 14. كافی، ج 2، ص 106.
