ايمان و آثار آن، ص: 78
انتظار فرج، برترين اعمال (1)
در روايات و اخباری كه از خاندان عصمت و طهارت در محور شخصيت امام دوازدهم عليه السلام صادر شده و به عنوان
يكی از وظيفه های بسيار مهم و دقيق آمده است، و مسلماً به امر بسيار مهم و فوق العاده عملی هم ناظر است، و تنها ناظر به آرزو و محبت فرد نيست، انتظار فرج است. معصومين فرموده اند: «1»؛ انتظار فرج از خداوند، نيكوترين عمل هاست. از اين جهت كه آن ها مسأله فرج را جزء اعمال شمرده اند و آن را تنها جزء آرزوهای قلبی قرار نداده اند، انتظار فرج؛ يعنی اميدوار بودن به گشايش كار به دست وجود مقدس امام عصرعليه السلام. البته، اين گشايش كار عبارت است از گرفتن نتيجه كامل در دنيای بشريت. بنابراين، در اين روايت ما هيچ گونه آرزوی قلبی را به تنهايی مشاهده نمی كنيم؛ چون بر آرزو و عقيده، عمل اطلاق نمی گردد و به چنين چيزی «اعتقاد» می گويند، و به اعتقاد به شكل درآورده شده در ظرف خارج هم «عمل» می گويند.
مبنای زندگی موجودات
در زندگی موجودات عالم، عمل مبنای مهمی است و اصلًا در خارج جهان، هر چه كه در حركت است، از جزييات زندگی موجودات تا كليات زندگی، بر روی مبنای چرخ عمل قرار گرفته است، و به حركت موجودات به سمت كمال، هم به نحو كلی در عالم عمومی و در صفحه هستی حاكم، عمل گفته می شود. عمل، انجام فعل است و به تعبير امروزی، به مصرف انرژی عمل می گويند، و به تعبير فلسفه اسلامی، عمل، به فعل درآوردن قوه وجود است، اين مطلب، مطلبی بديهی است و به استدلال احتياج ندارد. شخص تشنه و لو اين كه به اين جمله علمی حسی: «برای سيراب كردن تشنگان، آب مهم ترين عامل است»، عقيده داشته باشد، در هنگام تشنه شدن، عقيده به اين جمله، او را از تشنگی نجات نمی دهد و سيراب نمی سازد. اين يك يافته قلبی است، اما از نظرحس بديهی، به اين مسأله چنين نگريسته می شود كه در خطّ طبيعت، آب بهترين عامل و بالاترين وسيله برای رفع تشنگی است. پس عقيد تنها به اين كه اين عنصر مركبِ سيالِ سرد در عالم طبيعت برای رفع تشنگی به كار می رود، عمل تشنگی و برداشتن آن را در وجود انجام نمی دهد؛ نه انسان را تشنه می كند، و نه
______________________________ (1) پی نوشت
1. بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج 75، ص 208، باب 23 مواعظ الصادق جعفر بن محمد عليه السلام و وصاياه و حكمه:
وَ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ
عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 36 بِالْأَسَانِيدِ الثَّلَاثَهِ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عليهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله عليه و آله و سلّم: أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل.
