ايمان و آثار آن، ص: 147
هر ايمانی در اين عالم مسلماً متضمن كفر است؛ چنان كه هر برنامه ای در اين عالم مسلماً متضمن عصيان می باشد. آنچه انسان آن را می خواهد، بی ترديد، ضدش را نمی خواهد، و آنچه انسان آن را نمی خواهد، بی ترديد ضدش را می خواهد. محال است كه در دوره تاريخ و در جويبار خلقت، ما مرد و زنی را پيدا كنيم كه يك طرفه به تمام معنا باشند؛ يعنی فقط در طريق اثبات، يا فقط در طريق نفی باشند. به طور حتم، مسأله عقيده، متضمّن اين دو جهت است و اگر چنين نباشد، عقيده نيست؛ هم چنين مسأله اخلاق هم متضمّن اين دو جهت است، و اگر متضمّن آن ها نباشد، اخلاق نيست. مسأل عمل، فعاليت، كوشش و حركت، به تعبيری «جهاد» نيز همين طور می باشد و متضمّن اين دو جهت است، و اگر متضمّن آن دو نباشد، جهاد نيست.
سه برنام مهم در زندگی پيامبران
بنا به فرمود وجود مقدس حضرت كاظم عليه السلام و بنا به نقل محدث بی نظير، علام مجلسياعلی الله مقامه الشريف در بحار الانوار، صد و بيست و چهار هزار نماينده برای اصلاح اين سه موضوع حياتی از طرف پروردگار به رسالت مبعوث شدند، و تمام اين انبيای خدا اين سه برنام عقيده، عمل و اخلاق را در خط مشی بعثت و نبوت خود داشتند. «1» اين سه مسأله در ضمن بيان هدف بعثت انبيا به دست می آيد. آن جا كه تمام پيغمبران در مرز بعثت، فريادشان در باب عقيده برمی خاست، فرياد آن ها متضمّن نفی و اثبات بود: «قولوا لا اله الا الله.» «لا اله»، نفی است و «الا الله»، اثبات می باشد. آن ها می گفتند، برای تأمين سلامت خود، بياييد از ما دلايلی را كه در اختيار داريم، بشنويد، كه خدايی، كارگردانی، حاكمی، ولايتداری، آمری و برنامه گردانی از اسامی وجود مقدس پروردگار عالم كه صاحب تمام جهان آفرينش و خلقت است، می باشد.
محال بودن جلو حق در دلی كه خالی از اغيار نيست
عقيده؛ يعنی نفی تمام خدايان ساختگی، اعم از خدايان بی جان بيرونی و درونی كه عبارتند از بت ها، مظاهر عالم طبيعت، هوای نفس، تجاوز در شهوات، آمال و آرزوهای غلط، خواسته های بی ريشه و بی بنيان، و بت های جاندار كه
______________________________ (1) 5. بحار الأنوار، ج 75، ص 300، باب 25 مواعظ موسی بن جعفر و حكمه عليه السلام:
تحف العقول يَا هِشَامُ مَا بَعَثَ اللَّهُ أَنْبِيَاءَهُ وَ رُسُلَهُ إِلَی عِبَادِهِ إِلَّا لِيَعْقِلُوا عَنِ اللَّهِ، فَأَحْسَنُهُمُ اسْتِجَابَهً أَحْسَنُهُمْ مَعْرِفَهً لِلَّهِ وَ أَعْلَمُهُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ أَحْسَنُهُمْ عَقْلًا وَ أَعْقَلُهُمْ، أَرْفَعُهُمْ دَرَجَهً فِی الدُّنْيَا وَ الْآخِرَه.
