ايمان و آثار آن، ص: 343
اين گستره بی نهايت مهربانی خدا را می بيند و اهل خدا هم هست، به او حالت گريه دست می دهد.
اميرمؤمنان عليه السلام معصوم بود، امّا كميل بن زياد «1» می گويد: شب جمعه كه حضرت می خواست دعای كميل «2» را شروع بكند، صورتش را بر روی خاك می گذاشت و در همان حالت سجده، دعای كميل حضرت، تا نزديك اذان صبح، طول می كشيد. حضرت كه سرش را بلند می كرد، ديگر خاك زير صورت حضرت از گريه گِل شده بود. «3»
آيا حضرت برای گناهی گريه می كرد؟ يا اين كه گری آن حضرت، گری شوق بود؟
«رحمن» و «رحيم» در قرآن كريم
مرحوم آيت الله العظمی خويی می گويد، وزن كلم «رحمن»، وزن مبالغه است؛ يعنی پروردگاری كه مهر و رحمتش بی اندازه است. حالا اگر می خواهيم مهر خداوند را با چشممان هم ببينيم، بايد همين عالم را تماشا بكنيم. هم اين عالم، آاثار محبت و آثار رحمت است. «آب» از آثار عنايت و رحمت است؛ «هوا» از آثار حمت است؛ كوه ها از آثار رحمت است؛ يعنی هر چيزی را كه ما در اين عالم می بينيم، می بينيم كه آن چيز، جلوه رحمت الله است؛ جلوه مهربانی پروردگار است. اين سخن دربار كلم «رحمن» بود.
و اما كلم «رحيم»، صفت مشبهه است. در ادبيات عرب، صفت مشبّهه واقعيتی است كه دليل بر ثبوت دارد. «رحيم» صفت مشبّهه است؛ يعنی وجود مقدّسی كه مهر، محبت و رحمتش ثابت است و از بين نمی رود و هميشگی و ابدی است.
قرآن صد و چهارده سوره دارد، و اول صد و سيزده سور آن، با رحمانيت و رحميت شروع شده است:. البته، يك بار هم يك بسم اللهِ كامل وسط سوره نمل آمده است، و با حساب آن، بسم الله موجود در
______________________________ (1) 7. كميل بن زياد النخعی (12- 82): ابن نهيك بن الهيثم النَّخعی، الكوفی، صاحب أمير المؤمنين عليه السّلام. كان كميل من أصحاب الامام علی عليه السّلام و شيعته و خاصته. شهد معه وقعه صفين، و كان عامله علی هيت، كما عُدّ من أصحاب الامام الحسينعليه السّلام. استشهد كميل بن زياد فی سنه اثنتين و ثمانين، و قيل غير ذلك. قال ابن أبی الحديد: قتله الحجّاج علی المذهب فيمن قتل من الشيعه موسوعه طبقات الفقهاء، ج 1، ص 498- 502 با تلخيص
(2) 8. دعاء كميل بن زياد النخعی: كان أمير المؤمنين عليه السّلام يقرأ هذا الدعاء فی سجوده علی ما رواه الشيخ فی المصباح مرسلا و قال إنه علمه لكميل بن زياد و قال إنه دعاء الخضر ... الذريعه إلی تصانيف الشيعه، ج 8، ص 193
(3) 9. إقبال الأعمال، ص 706.
