ايمان و آثار آن، ص: 20

در ايام حيات خود در خانه دنيا بر دو دسته هستند، يا تجّاری هستند كه در پايان زندگی و هنگام انتقال به عالم آخرت، در تمام برنامه های حيات، منفعت كسب كرده اند، و يا گروهی هستند كه با ضرر صد در صد رو به رو شده اند. آن ها خيال می كردند كه در راه درست دارند حركت می كنند، ولی خود اين گمان هم از گمراهی و جهل و نادانی شان بود؛ آن ها داشتند در همه شؤون حيات، ضرر صد در صد می دادند، و نمی فهميدند. حالا اين ضرر كردن، در لباس پوشيدن، در غذا خوردن، در خانه ساختن و در ازدواج و معاشرت آنان بود؛ يعنی آنان در همه جهات داشتند ضرر می كردند و مجموع عمرشان آميخته با خسارت، بدبختی، بيچارگی و ذلت بوده است، امّا خود خيال می كردند كه آن ها همه عزت بودند. خدای متعال در آيات سيزده و چهارده سوره كهف درباره چنين زندگی ای می فرمايد:

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرينَ أَعْمالًا* الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِی الْحَياهِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً «1»

آيات مزبور همه جهات زندگی را شامل می شود. اين انسان ها خودشان خيال می كردند كه زندگی خوب و سالمی دارند. قرآن مجيد و روايات در اين جا به طرز شگفت آوری انسان را متذكّر نموده و بيدار می كنند كه با بريده شدنش از حريم نبوت، چشم، گوش، دست، پا، شكم، فكر و اخلاق، همگی، دارای زوايای انحرافی می شوند و ترديدی هم در آن نيست.

روايت متفاوتی از دو انسان

در اين جا من به صورت تمثيلی روايت متفاوتی از زندگی دو انسان را فقط از نظر كسب، خوردن و پوشيدن برای شما بيان می كنم تا شما با شنيدن آن بتوانيد ضرر و منفعت را در بقيه شؤون حيات جاری كنيد و محاسبه نماييد.

دو همسايه را فرض كنيد كه هر كدام هفت صبح سر كار می روند و هشت شب هم به خانه برمی گردند. هر دوی آن هاخانه ملكی، ماشين و لباس مرتّب دارند. هدفشان در

______________________________
(1) 18. معنای آيه چنين است: بگو: آيا شما را از زيانكارترين مردم از جهت عمل آگاه كنم؟* [آنان ] كسانی هستند كه كوششان در زندگی دنيا به هدر رفته [و گم شده است ] در حالی كه خود می پندارند، خوب عمل می كنند.